Τρόποι αποθήκευσης πατάτας ~ Επιστροφή στη φύση

Οι πατάτες για να διατηρηθούν καλά πρέπει να τοποθετηθούν σε σκοτεινό και δροσερό μέρος χωρίς υγρασία, κάτι που τις εμποδίζει από το να φυτρώσουν και νωρίς.

Ας δούμε με την σειρά κάποιους φυσικούς τρόπους αποθηκέυσης :

Ιδανικός χώρος είναι ένα υπόγειο με ομοιόμορφη θερμοκρασία, τοποθετούμενες κάτω κατά στιβάδες λεπτές, καλυπτόμενες πρώτον με τα ξηρά τους φύλλα και έπειτα με άχυρο και χώμα.Βάζουμε πάνω από το τσουβάλι άχυρο και χώμα για να τραβήξουν την υγρασία και να μην επιτρέψουν τα έντομα να περάσουν.
Τις τοποθετούμε σ’ένα μεγάλο σκεύος ,κουβά ή βαρέλι , που έχουμε γεμίσει με άμμο με σκοπό να μην ακουμπάει η μια την άλλη. Έχω ακούσει οτι και η θαλλασινή άμμος είναι ιδανική.
Ακόμα αν τις βρέξουμε με θαλασσινό νερό ή ακόμα καλύτερα τις τοποθετήσουμε μέσα σ’ένα κουβά με θαλασσινό νερό κρατάει την πατάτα στην αρχική της κατάσταση και εμποδίζει την άνθιση οφθαλμών.
Μία άλλη έυκολη φυσική μέθοδος, που άκουσα πρόσφατα, αλλά δεν έχω δοκιμάσει είναι και με σκόνη άσβεστου ασβέστη
Αυτό που προτείνω να κάνετε που είναι και σχετικά επίκαιρο , γιατί έχουμε μαζέψει και μπόλικη στάχτη φέτος το χειμώνα, είναι αφού γεμίσετε ένα κουβά με τη στάχτη που μαζέψατε, να τοποθετήσετε μέσα τις πατάτες με τρόπο τέτοιο, ώστε να μην έχουν καμία επαφή μεταξύ τους.

Αποθήκευση πατάτας μετά την συγκομιδή από το χωράφι

Εάν η πατάτα δεν αποθηκευτεί σωστά και κάτω από κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας, είναι σίγουρο ότι ο καλλιεργητής θα πάθει μεγάλες ζημιές, πολλές φορές μεγαλύτερες και από αυτές που μπορούν να προξενήσουν στο χωράφι οι διάφορες ασθένειες και εχθροί.

Επίσης είναι βέβαιο πως η διατήρηση της πατάτας δεν μπορεί να γίνει πρόχειρα, γιατί ο κόνδυλος της πατάτας είναι ζωντανός οργανισμός που διαπνέει σε όλη την διάρκεια της αποθήκευσης, είναι ευαίσθητος στο πολύ κρύο και στην ζέστη αλλά και στο σάπισμα κάτω από ακατάλληλες συνθήκες.
Οι απώλειες που μπορούν να λάβουν χώρα κατά την αποθήκευση της πατάτας, οφείλονται στην αναπνοή των κονδύλων, στην εξάτμιση του νερού και στην ανάπτυξη των διάφορων μικροοργανισμών. Υπολογίζεται ότι για τρίμηνη αποθήκευση η φύρα φθάνει στο 6-10%.

Οι πατάτες που θα αποθηκευτούν πρέπει να είναι εντελώς στεγνές και όσο το δυνατόν πιο καθαρές και ειδικά από το χώμα. Γι αυτό και αφήνονται όπως αναφέραμε κάποιο διάστημα στο χωράφι (ποτέ σε δυνατό ήλιο) για να στεγνώσουν καλά μόλις ξεριζωθούν. Κατόπιν τις μεταφέρουμε σε σκιερό μέρος ή υπόστεγο και εκεί τις απλώνουμε για να στεγνώσουν εντελώς και να τριφτεί το χώμα που φέρουν. Οι πατάτες αφήνονται σε συνθήκες καλού αερισμού 1-3 ημέρες σε σωρούς μέχρι και 1 μέτρο ύψος, ενώ για να μην πρασινίσουν όταν υπάρχει έντονο φως σκεπάζονται με πυκνό στρώμα άχυρου ή με διάφορα σακιά που εμποδίζουν το φως.

Κατά την μεταφορά από το χωράφι στο υπόστεγο γίνεται ένα πρώτο ξεκαθάρισμα και απομακρύνονται οι σάπιες και πληγωμένες πατάτες. Όταν μετά από λίγες μέρες διαπιστωθεί ότι οι πατάτες στέγνωσαν αρκετά καλά, τις μεταφέρουμε στην αποθήκη. Όταν στην εκμετάλλευση δεν υπάρχει υπόστεγο, η μεταφορά στην αποθήκη γίνεται απ ευθείας από το χωράφι αφού πρώτα στεγνώσουν πολύ καλά.
Μόλις μεταφέρεται η πατάτα στην αποθήκη, συνήθως στα κατώγια των σπιτιών, γίνεται πιο λεπτομερής διαλογή και απομακρύνονται όλες οι χαλασμένες, πληγωμένες ή ακόμη και οι πολύ μικρές. Εφόσον δεν έγινε διαλογή κατά μέγεθος στο χωράφι, χωρίζονται οι πατάτες σε χονδρές, μεσαίου μεγέθους και ψιλές. Όταν το χώμα είναι κολλημένο στους κονδύλους και δεν αποκολλάται εύκολα, τις πλένουμε και τις στεγνώνουμε στον αέρα σε σκιά.
Κατάλληλα κατώγια είναι αυτά που εξασφαλίζουν αερισμό και δροσισμό. Η θερμοκρασία δεν πρέπει να πέφτει κάτω από τους 0οC , αλλά ούτε και να ανεβαίνει πάνω από τους 7-8 οC , γιατί η πατάτα μόλις σπάσει ο λήθαργος (2-3 μήνες από την ωρίμανση του κονδύλου, αναλόγως της ποικιλίας), αρχίζει να φυτρώνει. Είναι φανερό πως αυτές οι θερμοκρασίες μόνο τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες επιτυγχάνονται χωρίς ψύξη και σε μέρη ορεινά όπως είναι η περιοχή. Επίσης απότομες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας είναι επιβλαβείς.

O πρώιµες πατάτες ή σκρέιπερς, όπως είναι γνωστές στο εµπόριο, πατάτες δηλαδή που ξεφλουδίζονται εύκολα, διαλέγονται αµέσως µετά την εκρίζωση τους και διατίθενται στο εµπόριο, συνήθως σε αµειπτικές τιµές.

Oι συνήθεις πατάτες µαζεύονται όταν οι κόνδυλοι ωριµάσουν και µεταφέρονται στα συσκευαστήρια για εξαγωγή. Oι πατάτες αποθηκεύονται κατά διάφορους τρόπους που αναλύονται στη συνέχεια:

1.Διατήρηση σε σωρούς: Η µέθοδος αυτή εφαρµόζεται πλέον σε πολύ λίγες περιπτώσεις. Oι πατάτες πρέπει να είναι τελείως ώριµες και απαλλαγµένες από ασθένειες, κτυπήµατα και πληγές.

Aρχικά ο χώρος του χωραφιού όπου πρόκειται να διατηρηθούν οι πατάτες καθαρίζεται και ισοπεδώνεται, ακολουθεί ελαφρό σκόνισµα του εδάφους µε ένα εντοµοκτόνο (Τρέισερ, Σαϋπερµεθρίν και το βιολογικό παρασκεύασµα του Bακίλλου) και στη συνέχεια τοποθετούνται σε σωρούς που έχουν συνήθως 1 µέτρο ύψος, 1,5 µέτρο πλάτος και µήκος ανάλογο µε τη διαθέσιµη ποσότητα πατατών.

Tο µήκος των σωρών καλύτερα να διαχωρίζεται µε χώµα κάθε 4-6 µέτρα για να εµποδίζεται η εξάπλωση τυχόν ασθένειας από τον ένα σωρό στον άλλο. Aκολουθεί το σκόνισµα ολόκληρου του σωρού µε το ίδιο εντοµοκτόνο και ο σωρός σκεπάζεται µε αχυρόκολες και, τέλος, σαν επιστέγασµα, τοποθετείται ένα παχύ στρώµα από καλαµιές σιτηρών (µπάλες ποκαλάµης).

2.Διατήρηση σε αποθήκες: Η µέθοδος εφαρµόζεται πλέον σε µικρή κλίµακα. Oι πατάτες, επίσης, διατηρούνται µέσα σε αποθήκες, µε καλό αερισµό, χαµηλή θερµοκρασία και σχετική υγρασία.

Oι αποθήκες πρέπει να έχουν διπλή οροφή και τα παράθυρα να είναι προστατευµένα µε ειδικό δίκτυ µε πολύ µικρές τρύπες, για να αποκλείεται η είσοδος της πεταλούδας της λίτας.

Ο χρόνος διατήρησης των πατατών σε αποθηκευτικούς χώρους εξαρτάται κυρίως από τις συνθήκες που επικρατούν στην αποθήκη κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης. Σαν απαραίτητοι όροι για την καλή διατήρηση των πατατών, αναφέρονται ο καλός αερισµός, η µη ύπαρξη σταγονιδίων νερού στους κονδύλους και η χαµηλή θερµοκρασία.

3.Διατήρηση σε ψυκτικούς θαλάµους: Είναι η πλέον διαδεδοµένη σήµερα µέθοδος διατήρησης των πατατών γιατί δεν απαιτείται η χρησιµοποίηση εντοµοκτόνων και γιατί οι πατάτες διατηρούνται καλύτερα για µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα από τις δύο προηγούµενες µεθόδους.

Με άριστες συνθήκες θερµοκρασίας, σχετικής υγρασίας, διοξειδίου του άνθρακα και οξυγόνου, οι πατάτες δυνατό να διατηρηθούν σε ψυκτικούς θαλάµους µέχρι και 7 µήνες. Οι πατάτες που προορίζονται για αποθήκευση σε ψυκτικούς θαλάµους πρέπει να είναι ώριµες, στεγνές και να έχουν επουλωµένες τις τοµές ή πληγές τους.

Κατάλληλες θερµοκρασίες µακροχρόνιας διατήρησης του πατατόσπορου είναι 3-4 βαθµοί Κελσίου (όχι κάτω των 2 βαθµών Κελσίου), των πατατών για τηγάνισµα 6-8 βαθµοί Κελσίου, για «τσιπς» 9-12 βαθµοί Κελσίου και για βραστές 4-5 βαθµοί Κελσίου.

Η σχετική υγρασία της ατµόσφαιρας να είναι 95% και η αποθήκευση των πατατών για κατανάλωση να γίνεται πάντοτε στο σκοτάδι. Υπάρχουν διαφορετικές ανάγκες των διαφόρων ποικιλιών σε συνθήκες διατήρησης τους, ανάλογα και µε τον προορισµό και χρήση τους.