Σκέψεις και συναισθήματα για μια γενιά κι ένα κίνημα.
Φέτος, συμπληρώνονται 43 χρόνια από το Γούντστοκ… Το ιστορικό εκείνο ροκ φεστιβάλ, που πραγματοποιήθηκε για ένα ολόκληρο τριήμερο (15-17 Αυγούστου 1969) στους λόφους Μπέθελ, στη Νέα Υόρκη κι αποτέλεσε τόπο έλξης των νέων της εποχής.
Όλοι κι όλες ήταν εκεί. Παραδοσιακοί ροκάδες και κλασικοί χίπηδες, πολιτικοποιημένα στελέχη της νέας αριστεράς, μέλη του αντιπολεμικού κινήματος, του φεμινιστικού κινήματος, του κινήματος των ομοφυλόφιλων.
Όλοι κι όλες ήταν εκεί. Ένα τεράστιο πλήθος νέων ανθρώπων, ετερόκλιτων σε κάποια επιμέρους ζητήματα αλλά με πολλά στοιχεία κοινά να τους ενώνουν. Την πίστη στα ιδανικά της αγάπης, της ειρήνης και της ελευθερίας, την κουλτούρα της μη βίας, τον φυσικό τρόπο ζωής, το ελεύθερο σεξ, την ροκ μουσική.
Όλοι κι όλες ήταν εκεί και το κίνημα των χίπις, στο απόγειο του, την εποχή εκείνη. Η κουλτούρα των νέων της γενιάς του `60, κίνημα επαναστατικό, κίνημα αμφισβήτησης, που διαπέρασε τελικά ολόκληρη την mainstream κοινωνία.
Το Γούντστοκ δεν ήταν απλά ένα μουσικό φεστιβάλ. Ήταν μια μεγαλειώδης εκδήλωση, μια ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση ζωής μιας ολόκληρης γενιάς. Όπως ήταν ο Μάης του `68 για την Δυτική Ευρώπη και η Aνοιξη της Πράγας για την Ανατολική Ευρώπη, κάτι ανάλογο ήταν και το Γούντστοκ για τις ΗΠΑ.
Μέσα σε ένα τριήμερο, σ’ ένα τριπλό σύνθημα «Τρεις μέρες αγάπης, ειρήνης και μουσικής», σε μια κοινοβιακού τύπου διαβίωση κάμπινγκ κάτω από τ’ αστέρια, στον γυμνισμό και στο ελεύθερο σεξ, στα πολύχρωμα ρούχα κι υφάσματα, στην ανοχή των άλλων, των διαφορετικών και στην απουσία οποιασδήποτε βιαιοπραγίας, στις γεννήσεις, στο αλκοόλ, στα ναρκωτικά αλλά και στους θανάτους. Ναι, είναι αλήθεια. Το Γούντστοκ αποτέλεσε το αποκορύφωμα της γενιάς και του κινήματος των χίπις, το αποκορύφωμα της κλασικής ροκ κουλτούρας. Μια πολύχρωμη λουλουδιαστή γενιά, που ήξερε να χαίρεται τον έρωτα, την φύση και τη μουσική, μια γενιά που αγωνιούσε, προβληματιζόταν κι αγωνιζόταν. Μια γενιά, που αμφισβητούσε κι ανέτρεπε, που έπαιρνε στα χέρια της το μέλλον, που άφηνε υποκρισίες και καθωσπρεπισμούς στην άκρη, που βίωνε τα πάντα φυσικά, άμεσα κι ανθρώπινα.
Ναι, είναι επίσης αλήθεια. Το κίνημα των χίπις δεν ήλθε απ’ το πουθενά. Έχει τις ρίζες του σε φιλοσοφίες, θρησκείες και ιδεολογικά ρεύματα, που χάνονται στα βάθη των αιώνων. Από τους αρχαίους Έλληνες κυνικούς φιλοσόφους μέχρι τα θρησκευτικά ρεύματα δύσης και ανατολής έως και κάποιες ιδεολογίες των αρχών του 20ου αιώνα. Θρησκείες και ιδεολογίες που πρεσβεύουν την αγάπη, την ειρήνη, την ισότητα, που αμφισβητούν το κατεστημένο και την εξουσία, που καλούν σε επιστροφή στη φύση.Ένα κίνημα με ένα πολύ σημαντικό ιδεολογικό και φιλοσοφικό υπόβαθρο. Ένα κίνημα αγάπης, ειρήνης, αδελφοσύνης, ισότητας κι ελευθερίας, που έρχεται να συνενώσει όλους τους ανθρώπους, να τους συμφιλιώσει με τις διαφορές τους, να τους φέρει κοντά στη φύση τους και στη φύση. Ένα κίνημα που έρχεται ν’ αμφισβητήσει κάθε κατεστημένο, ν’ αντισταθεί και ν’ αντιταχθεί στην όποια εξουσία.
Κι η αντίσταση αυτή μονάχα με ειρηνικά μέσα, με την δύναμη της καρδιάς και των ανθρώπινων αισθημάτων, με την δύναμη του μυαλού και της πνευματικότητας, με την δύναμη της μουσικής – της κοινής γλώσσας όλων των ανθρώπων, της γλώσσας που μιλά σε κάθε καρδιά.
«Make love, not war», ήταν το βασικό σύνθημα του κινήματος των χίπις. Ένα σύνθημα που συμπύκνωσε όλη την φιλοσοφία, την κοσμοθεωρία και τον εναλλακτικό τρόπο ζωής αυτών των ανθρώπων κι αυτού του κινήματος.
Η φλόγα του κινήματος αυτού άναψε στις αρχές της δεκαετίας του `60 στις ΗΠΑ κι από κει πυροδότησε τις σπίθες του σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Aναψε μέσα απ’ τις τελευταίες σπίθες του beat κινήματος, έφτασε στο απόγειό του με το φεστιβάλ του Γούντστοκ κι έσβησε μέσα στην δεκαετία του `80, αφού πρώτα μπόλιασε με την δύναμη, την ζωντάνια και τις αρχές του ολόκληρη την παγκόσμια κοινωνία. Από τον τρόπο ζωής και δημιουργίας των ανθρώπων, μέχρι τον τρόπο του να αισθάνονται, να ερωτεύονται, να σκέφτονται, να μιλούν, να ντύνονται. Έβαλε τις βάσεις για όλα τα σύγχρονα κινήματα. Από το κίνημα ειρήνης και το οικολογικό κίνημα, μέχρι το φεμινιστικό και όλα τα κινήματα διεκδίκησης δικαιωμάτων.
Ας γυρίσουμε όμως πάλι πίσω στο Γούντστοκ. Καταρχήν, θα πρέπει να πούμε ότι αυτό δεν ήταν το μόνο νεολαιίστικο φεστιβάλ της εποχής εκείνης. Είχαν προηγηθεί κι άλλα παρόμοια φεστιβάλ, σε προηγούμενα καλοκαίρια αγάπης και μουσικής, με σημαντικότερο εκείνο του Μοντερέυ, τον Ιούνιο του `67.Όμως, τι έκανε το Γούντστοκ, τόσο μοναδικό και ιδιαίτερο, τόσο ξακουστό και κλασικό, τόσο ξεχωριστό τελικά; Ήταν τα πλήθη του κόσμου, που συνέρρευσαν; Ήταν η ολοκληρωμένη «πρόταση» ενός άλλου τρόπου ζωής, της νέας γενιάς της δεκαετίας του `60; Ήταν η αίσθηση ότι το κίνημα των χίπις είχε φτάσει πλέον στο υπέρτατο όριό του, στο ζενίθ και στο απόγειο του κι από κει και πέρα, ως γνωστόν, ακολουθεί η παρακμή κι η πτώση; Ήταν ίσως όλα αυτά μαζί και πολλά άλλα ακόμα, όπως για παράδειγμα η αγάπη των νέων της εποχής για την ροκ μουσική, μια μουσική που εκπροσωπείτο στο φεστιβάλ αυτό από τα πιο μεγάλα ονόματά της.
Μια και μιλάμε, όμως, για μουσική… ας έρθουμε και στους μουσικούς του Γούντστοκ. Όλοι οι μεγάλοι κι οι μεγάλες της ροκ ήταν εκεί. Όλοι οι μεγάλοι κι οι μεγάλες αλλά και κάποιοι που έλειπαν… Συνθέτες, στιχουργοί, τραγουδιστές και τραγουδίστριες. Aκρως πολιτικοποιημένοι καλλιτέχνες, όπως η Joan Baez αλλά και άλλοι/ες, γνήσιοι εκπρόσωποι του κλασικού ροκ, του ροκ της εποχής αυτής.
Ξεχωρίζω τις μεγάλες γυναίκες της ροκ μουσικής της περιόδου αυτής. Ξεχωρίζω τις μεγάλες γυναίκες του Γούντστοκ. Joan Baez η πολιτικοποιημένη, Γκρέις Σλικ η αρχηγός του συγκροτήματος Jefferson Airplane, Melanie και Janis Joplin, η αυθεντική έκφραση του κινήματος των χίπις.
Η Janis Joplin λοιπόν… Η γυναίκα – σύμβολο για την ροκ μουσική της περιόδου εκείνης, η γυναίκα – θρύλος ενός κινήματος, μιας γενιάς. Η γυναίκα που γκρέμισε το φαλλοκρατικό ροκ. Η γυναίκα, που παραμένει ζωντανή 40 χρόνια μετά την απουσία της. Γιατί όμως παρέμεινε αθάνατη; Συνθέτης, στιχουργός και τραγουδίστρια, η καλύτερη λευκή ερμηνεύτρια των blues, με κείνο το περίφημο κι ιδιότυπο ουρλιαχτό της, με το μοναδικά γοητευτικό στυλάκι της. Όμορφη, χαρωπή, ανάλαφρη και ιδιαίτερα γλυκιά.
Ήταν όλα αυτά που την έκαναν αθάνατη ή μήπως, επιπλέον, και το τραγικό της τέλος σε πολύ νεαρή ηλικία, ένα χρόνο περίπου μετά το Γούντστοκ;
Η επίσημη ιστοσελίδα για την Janis Joplin αναφέρει ότι πέθανε από ένα ατύχημα, από υπερβολική δόση ηρωίνης. Πέθανε προσπαθώντας να κατευνάσει τους δικούς της προσωπικούς δαίμονες, τα δικά της φαντάσματα….
Cry baby, τραγουδούσε τον Σεπτέμβρη του `70, έναν μόλις μήνα πριν από τον θάνατό της. Cry baby, για κείνες που πεθαίνουν νέες και ωραίες, για κείνες που δεν προφταίνουν να γεράσουν και να γίνουν κατεστημένο, για κείνες που διατηρούν τη δροσιά τους για όλες τις επόμενες γενιές.
Cry baby, για κείνες που χάνονται μέσα στα ναρκωτικά και για την ήττα μιας γενιάς. Κι ήταν τελικά τα ναρκωτικά η ήττα αυτής της γενιάς, της γενιάς του `60; Μια γενιά που νίκησε το κατεστημένο και νικήθηκε απ’ τα ναρκωτικά;
Ούτε το κατεστημένο νίκησε κατά κράτος αλλά ούτε κι απ’ τα ναρκωτικά ηττήθηκε συντριπτικά. Σίγουρα, έφερε αλλαγές στην κοινωνία, αλλαγές στον τρόπο που βλέπουμε την ζωή, που προσεγγίζουμε τους ανθρώπους και τη φύση, που διαμορφώνουμε σχέσεις, που αντιστεκόμαστε στην εξουσία. Η γενιά αυτή μας δίδαξε πως όλοι κι όλες μαζί, ενωμένοι ειρηνικά, μπορούμε ν’ αλλάξουμε τον κόσμο με την δύναμη της αγάπης, μπορούμε ν’ απελευθερώσουμε τους εαυτούς και τις επιθυμίες μας και ταυτόχρονα, ν’ απελευθερώνουμε και τους άλλους ανθρώπους.
Όσο για τα ναρκωτικά, αρκετά ήταν τα θύματα αυτής της γενιάς αλλά και αρκετοί άλλοι κι άλλες που δεν τα άγγιξαν ή δεν «κόλλησαν» σ’ αυτά.
Aνθρωποι που έζησαν, δυνατοί κι ακμαίοι, για να διδάξουν τις επόμενες γενιές και να μεταβιβάσουν τα ιδανικά, το σπινθηροβόλο πνεύμα της αμφισβήτησης και το κύμα της απελευθέρωσης σ’ όλες τις επόμενες γενιές, μπολιάζοντάς τις με την μοναδική κουλτούρα και το επαναστατικό πνεύμα της γενιάς του `60.
Πηγη:scoutari@otenet.gr
Κανένα σχόλιο