Υδροπονική καλλιέργεια ζωοτροφών στο Μεσότοπο Λέσβου

Ως «επανάσταση» για τα δεδομένα της Λέσβου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η πρώτη μονάδα παραγωγής ζωοτροφής άριστης ποιότητας με την εφαρμογή της υδροπονικής μεθόδου, η οποία δίνει ήδη τα πρώτα αποτελέσματα στην περιοχή του Μεσοτόπου. Πρόκειται για μέθοδο καλλιέργειας σε κλειστούς θαλάμους, όπου παράγεται καθημερινά με χαμηλό κόστος φρέσκο χορτάρι (750 κιλά από κάθε θάλαμο), με το οποίο σιτίζονται κοπάδια 1.000 προβάτων και η δυνατότητα παραγωγής είναι για όλο το χρόνο!

Το σημαντικό βήμα για την κτηνοτροφία του νησιού μας, σε μια περίοδο που το κόστος για τη σίτιση των κοπαδιών αποτελεί τον μεγάλο «πονοκέφαλο» για τους κτηνοτρόφους της Λέσβου, έγινε από το στέλεχος του Συνεταιρισμού Μεσοτόπου Μανώλη Κωνσταντιδέλλη και τον κτηνοτρόφο (ο οποίος λειτουργεί οικογενειακό τυροκομείο στην περιοχή), Βασίλη Βασίλα. Οι δύο θάλαμοι δημιουργήθηκαν με πρωτοβουλία του κ. Κωνσταντιδέλλη, ο οποίος προσανατολίστηκε στην υδροπονική καλλιέργεια, κάτι που είναι εντελώς νέο για τη Λέσβο στην προσπάθειά του για εξεύρεση λύσης φτηνής και ποιοτικής ζωοτροφής καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Οι δύο θάλαμοι υδροπονικής καλλιέργειας ζωοτροφών εγκαταστάθηκαν και τέθηκαν σε λειτουργία τον περασμένο Δεκέμβριο, ενώ τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά από την παραγωγή τους, καθώς δίνουν καθημερινά κατά μέσο όρο 1.500 κιλά χορτονομής με κόστος περίπου στα 10 λεπτά του ευρώ για κάθε κιλό, όταν οι κτηνοτρόφοι για κάθε κιλό τριφύλλι πληρώνουν 30 – 35 λεπτά! Το σπουδαιότερο ωστόσο όλων είναι πως οι δύο θάλαμοι παράγουν συνεχώς φρέσκο χορτάρι, δηλαδή έχουν τη δυνατότητα να καλύπτουν με ζωοτροφή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Η υδροπονία ή υδροπονική είναι η μέθοδος καλλιέργειας των φυτών σε αδρανή υποστρώματα ή σε θρεπτικό διάλυμα και όχι στο έδαφος ή σε εδαφικά μείγματα. Δύο είναι οι βασικές κατηγορίες υδροπονικών καλλιεργειών. Αυτές που γίνονται πάνω σε νερό και αυτές που γίνονται σε αδρανή υποστρώματα όπως ο πετροβάμβακας, ο περλίτης κ.λπ. Τα υδροπονικά συστήματα διακρίνονται σε κλειστά όπου το θρεπτικό διάλυμα ανακυκλώνεται και σε ανοιχτά, όπου το ποσό θρεπτικού διαλύματος που περισσεύει από την άρδευση (περίπου 10%-15%) χάνεται στο έδαφος. Αυτό είναι το πιο διαδεδομένο σύστημα.

Η μέχρι τώρα εμπειρία έχει δείξει πως οι αποδόσεις υδροπονικών καλλιεργειών είναι υψηλότερες μέχρι και 20% από τις αντίστοιχες καλλιέργειες στο ανοιχτό έδαφος, ενώ συγκρίνοντας με τις καλλιέργειες θερμοκηπίου στο οποίο υπάρχουν τα προβλήματα της κόπωσης και των ασθενειών, τα ποσοστά της παραγωγής από υδροπονικό θάλαμο είναι ακόμα υψηλότερα.

Η υδροπονική καλλιέργεια γίνεται σε κλειστό σύστημα με συνεχή ανακύκλωση του θρεπτικού διαλύματος, όλα τα λιπάσματα που χορηγούνται στην καλλιέργεια αξιοποιούνται από τα φυτά, με συνέπεια να μην διαφεύγουν κάποιες ποσότητες στο περιβάλλον και να το επιβαρύνουν.

«Στη Λέσβο χρειαζόμαστε άλματα και όχι βήματα»

Τα «Νέα της Λέσβου» βρέθηκαν στην περιοχή του Μεσοτόπου καταγράφοντας την καινοτόμο αυτή καλλιέργεια και συνομιλώντας με τον Μανώλη Κωνσταντιδέλλη για το νέο σημαντικό εγχείρημα.

Για τον κύριο Κωνσταντιδέλλη επιγραμματικά να σημειώσουμε ότι είναι Τεχνικός Δομικών Έργων και έχει διατελέσει Αντιδήμαρχος στον πρώην Καποδιστριακό Δήμο Ερεσού – Αντίσσης και Δημοτικός Σύμβουλος στον Δήμο Λέσβου με την παράταξη του Άρη Χατζηκομνηνού. «Ανήσυχο πνεύμα» και με εύστοχες παρεμβάσεις μέχρι τώρα για τα κρίσιμα ζητήματα του πρωτογενούς τομέα είναι στέλεχος του Συνεταιρισμού Μεσοτόπου και το πρόσωπο που έπαιξε το «ρόλο-κλειδί» για την προ διετίας αύξηση των τιμών παραγωγού στο αιγοπρόβειο γάλα μέσα από την επαναδραστηριοποίηση της εταιρείας Κολιός στην αγορά γάλακτος του νησιού μας.

«Αναγνωρίζοντας πολύ καλά τις αυξημένες ανάγκες της κτηνοτροφίας και έχοντας όραμα και στόχο μα πάνω απ’ όλα αγάπη για τον τόπο μου, μιας που ζω και εργάζομαι σε μια καθαρά κτηνοτροφική περιοχή της δυτικής Λέσβου, στο Μεσότοπο, και έχοντας ιδίαν αντίληψη της αγροτικής κατάστασης που επικρατεί λόγω του ότι από το 2000 έως και σήμερα δραστηριοποιούμαι ενεργά στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Μεσοτόπου ως μέλος της Διοίκησης και Γραμματέας – Διαχειριστής, τα τελευταία χρόνια, βιώνω πολύ έντονα τον άνισο αγώνα που δίνουν καθημερινά οι κτηνοτρόφοι του νησιού μας και ειδικά στην περιοχή μου, χωρίς χορτολιβαδικές εκτάσεις, με πανάκριβες ζωοτροφές – χορτονομές και σανό, που μεταφέρονται από την ηπειρωτική Ελλάδα, καθώς και άλλα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι κτηνοτρόφοι μας. Βλέποντας λοιπόν ότι όλα αυτά ωθούν τον αγροτικό τομέα σε υποβάθμιση έπρεπε να αφυπνιστούμε, εάν θέλουμε να έχουμε μέλλον επιβαλλόταν να στραφούμε σε άλλες μορφές αγροτικής ανάπτυξης, καινοτόμες.

Μετά από συνεχείς προσωπικές έρευνες που έκανα για την ανάπτυξη και την εξασφάλιση βιωσιμότητας στον πρωτογενή τομέα διαπίστωσα ακόμα μια φορά πως η πολιτεία είναι μακριά από τον αγροτικό κόσμο, χωρίς να τον στηρίζει. Έτσι κατέληξα σε κάτι πολύ πρωτοπόρο για τα δεδομένα του νησιού μας, την κατασκευή θαλάμων παραγωγής νωπής και φρέσκιας χορτονομής, η οποία παράγεται στον χώρο που βρίσκεται η κτηνοτροφική μονάδα και είναι κατάλληλη τροφή για όλα τα είδη φυτοφάγων ζώων».

«Μετά από έρευνα τεσσάρων ετών καταλήξαμε σε συνεργασία με την Biostalis, ενώ οφείλω να τονίσω και τη συνεργασία μου με τον Βασίλη Βασίλα, που διατηρεί μεγάλη κτηνοτροφική μονάδα 1.000 προβάτων και δικό του τυροκομείο όπου διαχειρίζεται το γάλα του. Κατασκευάσαμε αρχικά δύο θαλάμους υδροπονίας όπου καθημερινά έχουμε 1,5 τόνο χλωρής χορτονομής, φύτρο από 250 κιλά κριθαριού. Επιπλέον έχουμε εξοικονόμηση από τις ακριβές ζωοτροφές, περισσότερο γάλα, βελτίωση υγείας των ζώων κ.λ.π. Δεν θέλαμε να έχουμε κανένα ρίσκο και η προσπάθεια αυτή έπρεπε να πετύχει, για το καλό των κτηνοτρόφων του νησιού.

Κανένα αποτέλεσμα δεν έρχεται τυχαία. Δουλέψαμε σκληρά και μεθοδικά. Αρχικά έγιναν αναλύσεις γάλακτος και με βάση αυτές άρχισαν να γίνονται σταδιακές αλλαγές στο σιτηρέσιο των ζώων. Αυτήν την στιγμή έχουμε πετύχει εντυπωσιακή βελτίωση της υγείας των ζώων, σχεδόν εξάλειψη στις μαστίτιδες, αύξηση της ποσότητας, αλλά και της ποιότητας του γάλακτος και μεγάλη μείωση κόστους σιτηρεσίου. Με λίγα λόγια μένουν χρήματα στην τσέπη του κτηνοτρόφου που τόσο πολύ απουσιάζουν σήμερα».

«Η κρίση, πολλές φορές μας αφυπνίζει, αυτό που χρειάζεται από όλους μας πλέον είναι να κάνουμε άλματα και όχι βήματα. Η ανάγκη μείωσης των εξόδων είναι μονόδρομος. Η κτηνοτροφία με τον τρόπο που σιτίζονται τα ζώα σήμερα δεν μπορεί να είναι κερδοφόρος. Το κόστος σίτισης ξεπερνάει το 70% του συνολικού κόστους εκτροφής. Με αυτά τα κόστη η ελληνική κτηνοτροφία, αν δεν χρησιμοποιήσει την τεχνολογία, δεν μπορεί να είναι ανταγωνιστική. Τρανό παράδειγμα αποτελεί η Ολλανδία, η οποία έχει μετατραπεί σε αγροτοκτηνοτροφική χώρα, με πολύ μεγάλη διείσδυση όμως στον χώρο της τεχνολογίας, και είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα με 3Α αξιολόγηση. Εμείς στην Ελλάδα δυστυχώς ψαχνόμαστε, το βλέπω καθημερινά από τις κουβέντες και τους προβληματισμούς που έχουν οι κτηνοτρόφοι του τόπου μας. Υπάρχουν πολλά βαρίδια που φρενάρουν κάθε νέο και καινοτόμο που έχει ως στόχο την ανάπτυξη και την βιωσιμότητα της κτηνοτροφίας. Θεωρώ ότι η μέθοδος με την τεχνογνωσία που εφαρμόζεται δεν έχει ρίσκο και ως προς αυτό, αποτελεί πιστεύω τρανό παράδειγμα η δική μας περίπτωση».

 «Με τον θάλαμο αυτό ο κτηνοτρόφος, με πολύ μικρό κόστος μπορεί να παράγει καθημερινά, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών, χονδροειδή ζωοτροφή μεγάλης θρεπτικής αξίας. Το πλεονέκτημα της τροφής είναι ότι είναι η μοναδική φρέσκια ζωοτροφή που αποτελείται από τρία μέρη, το ριζικό σύστημα, τον σπόρο και την χλωροφύλλη, η οποία είναι στην φύση των ζώων, πλούσια σε βιταμίνες, ενέργεια και πρωτεΐνη. Η διαφοροποίηση σε σχέση με την βόσκηση, την οποία δεν αντικαθιστά κατά ανάγκη, είναι ότι εδώ το ζώο λαμβάνει και τα υπόλοιπα δύο μέρη, με μεγαλύτερη έμφαση στην ρίζα, η οποία είναι πλούσια σε ένζυμα, τα οποία αυξάνουν την πεπτικότητα και των άλλων τροφών. Η έκδοση των σιτηρεσίων, όπου φαίνεται το τι αντικαθιστά το φύτρο, γίνεται από ζωοτέχνη της Biostalis, ατομικά για κάθε κτηνοτρόφο».

«Πολύ θετικά, ελπίζω πως οι κτηνοτρόφοι που θέλουν να εγκαταστήσουν τέτοιους θαλάμους θα ξεπεράσουν τις αρχικές τους επιφυλάξεις και φοβίες, και όσοι το χρησιμοποιούν δεν θα μπορούν να φανταστούν το μέλλον τους χωρίς «φύτρο«. Τα πρόβατα αγαπούν και τρώνε με βουλιμία αυτήν την τροφή. Η εξοικονόμηση κατά 30% που έχουμε με το φύτρο και η αύξηση της γαλακτοπαραγωγής κατά 15% με 20%, είναι η μόνη ικανή και αναγκαία συνθήκη για την επιβίωση των κτηνοτρόφων, έτσι ώστε να συνεχίσουν την παραγωγή των μοναδικών προϊόντων μας. Η προτροπή μου σε όλους τους κτηνοτρόφους είναι να τολμήσουν να εγκαταστήσουν θαλάμους υδροπονίας, ώστε να έχουν πάντα φρέσκια τροφή και εξοικονόμηση χρημάτων»

www.lesvosnews.net