«Παράθυρο» στο… δάσος

Νόμιμες θεωρούνται όλες οι βίλες που έχουν κατασκευαστεί μέσα σε δάση, με δύο προϋποθέσεις: να διαθέτουν νόμιμη οικοδομική άδεια, η οποία να έχει εκδοθεί ώς τον Ιούνιο του 1975. Μάλιστα αν βρίσκονται σε περιοχή που έχει πληγεί από πυρκαγιά, το σχετικό οικόπεδο δεν κηρύσσεται αναδασωτέο! Είναι το πρώτο βήμα για την άλωση των δασών και το επίσημο «συγχωροχάρτι» για την τακτοποίηση από την πίσω πόρτα κτισμάτων σε δασικές περιοχές, που επίσημα αποκλείονται από τις ρυθμίσεις του νέου νόμου 4178 για τα αυθαίρετα.

Με εγκύκλιο του υπουργείου Περιβάλλοντος, που εκδόθηκε στις 11/9/2013 (ΑΔΑ: ΒΛ9Λ0-9Σ1), αποκαλύπτονται και τεκμηριώνονται οι διαδοχικές… εκπτώσεις στην προστασία των δασών από την παράνομη δόμηση.

Η αρχική ρύθμιση είχε γίνει με τον νόμο 3889/2010 (άρθρο 13, παράγραφος 2), σύμφωνα με την οποία βάση για τον χαρακτηρισμό μιας περιοχής ως δασικής λαμβάνεται η παλαιότερη αεροφωτογράφηση και ανέφερε ότι «αν η παλαιότερη αεροφωτογράφηση δεν καλύπτει την εξεταζόμενη περιοχή ή η χρησιμοποίησή της λόγω κλίμακας ή ποιότητας καθίσταται απρόσφορη, χρησιμοποιείται και η αεροφωτογράφηση έτους λήψης 1960». Με αυτόν τον τρόπο παρακάμπτεται η νομολογία που όριζε ότι βάση για τον χαρακτηρισμό μιας περιοχής ως δασικής είναι οι αεροφωτογραφίες του 1945.

Στη συνέχεια όμως δεν έμειναν ούτε στο 1960 και με τον πρόσφατο νόμο για το κτηματολόγιο (4164/2013, άρθρο 7) πρόσθεσαν μια νέα παράγραφο, σύμφωνα με την οποία «εκτάσεις που έχουν απολέσει τον δασικό τους χαρακτήρα πριν από τις 11.6.1975 λόγω επεμβάσεων που έλαβαν χώρα με βάση σχετική διοικητική πράξη, η οποία καλύπτεται από το τεκμήριο νομιμότητας, δεν χαρακτηρίζονται ως δάση ή δασικές εκτάσεις κατά τη διαδικασία του άρθρου 14 του νόμου 998/1979 και δεν κηρύσσονται αναδασωτέες».

Με την εγκύκλιο, που έχει στα χέρια της η «Εφ.Συν.», διευκρινίζεται ότι διοικητική πράξη που δικαιολογεί την ένταξη ενός ακινήτου στις ευεργετικές διατάξεις μπορεί να είναι μια οικοδομική άδεια, με την προϋπόθεση ότι έχει εκδοθεί πριν από την 11η Ιουνίου 1975, ημερομηνία που τέθηκε σε ισχύ το πρώτο Σύνταγμα της μεταπολίτευσης. Τώρα, πώς μπορεί να έχει εκδοθεί νόμιμη οικοδομική άδεια μέσα στο δάσος είναι μια άλλη «πονεμένη» ιστορία… Στις διοικητικές πράξεις πάντως δεν περιλαμβάνονται αποφάσεις δασικών υπηρεσιών που αφορούν νόμιμη αλλαγή χρήσης του χαρακτήρα των εκτάσεων.

Και στις δύο περιπτώσεις γίνεται επίκληση σχετικών αποφάσεων του ΣτΕ, αλλά υπάρχει μια αξιοσημείωτη αναφορά σύμφωνα με την οποία η ρύθμιση αυτή είναι δυνατόν να εφαρμοστεί σε περιπτώσεις που «καθίσταται αδύνατη η ανατροπή της δημιουργημένης κατάστασης».

Σύμφωνα με ορισμένες πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος, το οποίο κάτω από την έντονη αντίδραση των εργαζομένων αναγκάστηκε να υποχωρήσει στο θέμα της διάλυσης των δασικών υπηρεσιών, ετοιμάζεται να προωθήσει νέες ρυθμίσεις για τον χαρακτηρισμό μιας έκτασης ως δασικής.

Το σημείο-κλειδί θα είναι οι αεροφωτογραφίες. Με πρόσχημα ότι δεν είναι καλής ποιότητας και επομένως μπορεί να οδηγήσουν σε λάθη, ετοιμάζουν τη διαδικασία για να χρησιμοποιηθούν οι λήψεις του 1997! Εχουν γίνει από το τότε υπουργείο Γεωργίας και δεν καλύπτουν τους ορεινούς όγκους και έτσι ορισμένοι προτείνουν να χρησιμοποιηθούν οι αεροφωτογραφίες της περιόδου 2007-08 που είχαν γίνει για το Κτηματολόγιο.

Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο ανοίγει ο δρόμος για αποχαρακτηρισμό περίπου 12,5 εκατ. στρεμμάτων δασικών εκτάσεων, οι οποίες για διάφορους λόγους έχουν απολέσει οριστικά τον δασικό τους χαρακτήρα.

Σοβαρές ενστάσεις για την «ακαταλληλότητα» των αεροφωτογραφιών του 1945 διατυπώνει ο σύλλογος τοπογράφων μηχανικών και σε ανακοίνωσή του σχολιάζει με ιδιαίτερα έντονο τρόπο τις σχετικές δηλώσεις του πρώην υπουργού Περιβάλλοντος Ευάγγελου Λιβιεράτου. «Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με τη χρησιμοποίηση των αεροφωτογραφιών του 1945. Η προσπάθεια αμφισβήτησης είναι προσχηματική», επισημαίνεται στην ανακοίνωση του συλλόγου, στην οποία υπογραμμίζεται ότι οι αεροφωτογραφίες του 1945 χρησιμοποιούνται πάνω από 50 χρόνια για την εκπόνηση μελετών, σε υποθέσεις δικαστικής διερεύνησης τίτλων κυριότητας, ορίων ιδιοκτησιών, ύπαρξης οδών και κυρίως για την προστασία της κυριότητας του Δημοσίου σε καταπατημένα ακίνητα.

«Το επιχείρημα της ακαταλληλότητας των αεροφωτογραφιών του 1945 προωθεί την αντίληψη ότι δεν μπορούμε με αυτές να εντοπίσουμε την πραγματική κατάσταση και επομένως να έρθουμε πιο κοντά στο σήμερα, καλύπτοντας τις αυθαιρεσίες, τις καταπατήσεις, τις καταστροφές δημόσιας περιουσίας και δασών», επισήμανε στην «Εφ.Συν.» ο Γιάννης Μαχίτας, πρόεδρος του συλλόγου τοπογράφων.

Μας ενημέρωσε ότι οι αεροφωτογραφίες του 1945 είναι σε μεγάλη κλίμακα 1:50.000 (σ.σ. ένας πόντος στη φωτογραφία αντιστοιχεί σε 500 μ. στο έδαφος), ενώ οι νεότερες του κτηματολογίου είναι πολύ μεγαλύτερης ευκρίνειας 1:5.000. Με αυτό το δεδομένο, όσοι τις αμφισβητούν υποστηρίζουν ότι μια απόκλιση ενός πόντου στη φωτογραφία μπορεί να οδηγήσει σε σφάλμα 100 μέτρων στην πραγματικότητα.

Μας έδωσε μελέτη που έχει γίνει από τον τοπογράφο μηχανικό Γ. Γιαννίρη, διδάκτορα Φωτογραμμετρίας του UNB Καναδά, σύμφωνα με την οποία «δεν τεκμαίρεται από πουθενά, ούτε υπάρχει επιστημονική μελέτη για τέτοιας κλίμακας σφάλμα». Η διαφορά ανάμεσα στις αεροφωτογραφίες του 1945 και αυτές του 2007-08 κυμαίνεται σε απόκλιση 3-10 μέτρα, ακρίβεια που είναι απολύτως ικανοποιητική για τους δασικούς χάρτες.