Διατροφή και πονοκέφαλος – ελαφρύνετε το μυαλό σας

Πολλοί πάσχοντες από ημικρανία υποστηρίζουν ότι τα επεισόδιά τους προκαλούνται από ορισμένα τρόφιμα. Η αδυναμία του σώματος να αδρανοποιήσει τις φυσικές αμίνες που υπάρχουν στα τρόφιμα μπορεί να εξηγήσει γιατί μερικοί άνθρωποι επηρεάζονται περισσότερο από άλλους.

Οι ημικρανίες είναι κλινικά αναγνωρίσιμες καταστάσεις, που έχουν επίπτωση στο 8 με 20% του πληθυσμού. Μπορούν να προκαλέσουν χρόνιο, δριμύ πόνο, με συνέπεια χαμένες εργάσιμες ημέρες και διαταραγμένη οικογενειακή ζωή. Πολλοί παράγοντες είναι γνωστό πως σχετίζονται,με τις ημικρανίες, συμπεριλαμβανομένων του οικογενειακού ιστορικού ημικρανιών, της πίεσης και των ορμονικών αλλαγών. Οι γυναίκες επηρεάζονται περισσότερο από τους άνδρες. Οι αλλαγές στο πρόγραμμα του ύπνου ή η στέρηση ύπνου, καθώς επίσης και η παράλειψη γευμάτων ή η νηστεία, περιλαμβάνονται επίσης στην ευρεία ποικιλία παραγόντων που μπορούν να προκαλέσουν πονοκεφάλους σε επιρρεπείς ανθρώπους.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ημικρανίες οφείλονται σε συμπεριφοριστικούς παράγοντες και δεν υπάρχει καμία ακριβής εκτίμηση του ποσοστού των πονοκεφάλων που σχετίζονται με τη διατροφή. Εντούτοις, διάφορα τρόφιμα έχουν εμπλακεί σε «διατροφικές» ημικρανίες, συμπεριλαμβανομένων των πολύ ώριμων τυριών, των οινοπνευματωδών ποτών (ειδικά το κόκκινο κρασί), των τουρσιών, των συντηρημένων ή μαριναρισμένων τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων ψαριών και του ξινολάχανου, και κάποιων φρούτων όπως τα αβοκάντο, τα σμέουρα και οι μπανάνες. Δυστυχώς, η αποφυγή συγκεκριμένων τροφίμων σπάνια θεραπεύει τις ημικρανίες, οι οποίες είναι συχνά το αποτέλεσμα ενός σύνθετου συνδυασμού παραγόντων κινδύνου.

Τα επεισόδια ημικρανίας έχουν συνδεθεί με την παρουσία ορισμένων αμινών που υπάρχουν φυσικά στα τρόφιμα. Αυτές οι αζωτούχες ουσίες εμφανίζονται παγκοσμίως στα ζώα, τα φυτά και τα βακτήρια, και πολλές συμβάλλουν στις χαρακτηριστικές γεύσεις και τα αρώματα των τροφίμων. Οι αμίνες των τροφίμων που είναι γνωστές για τις σημαντικές επιπτώσεις τους είναι η τυραμίνη, η φαινυλαιθυλαμίνη και η ισταμίνη. Φαίνεται ότι οι πάσχοντες από ημικρανίες δεν μπορούν να μεταβολίσουν αυτές τις ουσίες αρκετά γρήγορα, οπότε παραμένουν στο σώμα περισσότερο, προκαλώντας κατά συνέπεια πονοκεφάλους.

Η σύνδεση μεταξύ των αμινών και των πονοκεφάλων προσδιορίστηκε αρχικά σε ασθενείς που έπαιρναν φάρμακα-αναστολείς της μονοαμινικής οξειδάσης (MAO) για να θεραπεύσουν τη φυματίωση και να ελαφρύνουν την κατάθλιψη. Η λειτουργία αυτών των ενζύμων MAO είναι να μεταβολίσουν ενδεχομένως επιβλαβείς αμίνες, προτού αυτές φθάσουν στην κυκλοφορία του αίματος. Η χρήση των αναστολέων ΜΑΟ σταματά αυτόν τον φυσικό μηχανισμό αποτοξίνωσης, οδηγώντας σε αυξημένα επίπεδα αμινών στο αίμα. Οι ασθενείς που λαμβάνουν αυτά τα φάρμακα παρουσιάζουν σοβαρούς, επικίνδυνους πονοκεφάλους μετά την κατανάλωση ορισμένων τροφίμων.

Είναι πιθανό οι ημικρανίες να έχουν κληρονομικό χαρακτήρα. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν μια γενετική ενζυμική ανεπάρκεια MAO που θα μπορούσε να σχετίζεται με τους πονοκεφάλους τους. Για εκείνους που θέλουν να σταματήσουν τον πόνο της ημικρανίας είναι χρήσιμο να κρατήσουν ένα ημερολόγιο των πονοκεφάλων τους για αρκετούς μήνες. Αυτό μπορεί να βοηθήσει να προσδιοριστούν οι δραστηριότητες, τα συναισθήματα, οι καταστάσεις ή τα τρόφιμα που φαίνονται να αφορούν την εμφάνιση των πονοκεφάλων. Η αντιμετώπιση του άγχους με τον προσδιορισμό και την εξάλειψη των αιτιών του, η συχνή άσκηση, η χαλάρωση και η ισορροπημένη, υγιεινή διατροφή μπορούν να ξαλαφρώσουν τη σκέψη σας.

Βιβλιογραφικές αναφορές

• Chaytor, J. P.; Crathorne, B. and Saxby, M. J. (1975). The identification and significance of 2-phenyl ethylamine in foods. J. Sci. Fd. Agric. 26 593-598
• Harrington, E. (1980) Diet and migraine. Journal of Human Nutrition 34 175-180
• Maga, J. A. (1978) Amines in Foods. In CRC Critical Reviews in Food Science and Nutrition 61 373-403
• Rose, F. C. (1991) The pathogenesis of migraine. Journal of the Royal Society of Medicine 84 519-521
• Scharff, L. and Marcus, D. A. (1999) Chocolate and headache: is there a relationship? In Chocolate and Cocoa. Health and Nutrition. Ed. Knight, I. Blackwell Science Ltd, Oxford, pp. 229-239
• Smith, T. A. (1980) Amines in food. Food Chemistry 6 169-200