Αν ήσουν δέντρο ποιο δέντρο θα ήσουν; ~ Επιστροφή στη φύση

Έχετε παίξει ποτέ αυτό το διασκεδαστικό ψυχολογικό παιχνίδι όπου κάποιος περιγράφει έναν άνθρωπο μέσα από συνδέσεις της προσωπικότητας και του χαρακτήρα του με κοινά αντικείμενα όπως φαγητά, ρούχα, φυτά κ.α. Σε αυτό το παιχνίδι η ερώτηση είναι η εξής: αν ήταν φαγητό ή χρώμα ή πόλη ή φυτό κ.ο.κ. ποιο θα ήταν; Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για τους συμβολισμούς των δέντρων ώστε την επόμενη φορά να είστε έτοιμοι για τη σωστή σύνδεση.

Από αρχαιοτάτων χρόνων τα φυτά είχαν διάφορους συμβολισμούς που καθόριζαν πολλές φορές και τη μετέπειτα χρήση τους. Για παράδειγμα, ο συμβολισμός του κυπαρισσιού περιλαμβάνει την έννοια της θυσίας και σχετίζεται με τους θεούς του κάτω κόσμου. Επομένως, η χρήση του στα νεκροταφεία είναι εντελώς συμβολική.

Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα παραδείγματα συμβολισμών:

Η κερασιά συμβολίζει το θάνατο και την αναγέννηση
Η μηλιά συμβολίζει τη μαγεία, τη νιότη, την ομορφιά και την ευτυχία
Ο κέδρος συμβολίζει τη θεραπεία, την κάθαρση και την προστασία
Το πεύκο συμβολίζει τη δημιουργικότητα, τη μακροζωία και την αθανασία
Η ιτιά συμβολίζει τη μαγεία, τη θεραπεία, την ενόραση και τα όνειρα

Σε όλους τους παραδοσιακούς πολιτισμούς η ταύτισή του με το ιερό και με την παρουσία κάποιας θεότητας ή ο συμβολισμός της θεότητας με ένα δέντρο είναι δεδομένες πρακτικές που κατέχουν ιδιαίτερες τιμές. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε τα εξής:

Στη βόρεια Ευρώπη οι Βίκινγκς χρησιμοποιούσαν το δέντρο στις γιορτές τους ως σύμβολο αναγέννησης που σηματοδοτούσε τον ερχομό της άνοιξης και την αναγέννηση της φύσης.

Στην αρχαία Ευρώπη, οι δρυίδες στόλιζαν με φρούτα και κεριά βελανιδιές προς τιμήν των θεών τους. Σύμφωνα με την κέλτικη μυθολογία η λειτουργία των δέντρων στην κοινωνία τους ήταν σημαντική και σπουδαία, διότι οι δρυίδες θεωρούσαν ότι ο ήλιος τα προίκισε με πνευματικές ιδιότητες. Άλλωστε η λέξη druid (δρυίδης-δρυς) προέρχεται από τη λέξη Duir, που σημαίνει βελανιδιά, και υποδεικνύει εκείνον που κατέχει τη γνώση της βελανιδιάς.

Για αρκετούς αιώνες οι αρχαίοι Ευρωπαίοι χόρευαν αυτό το μοτίβο κύκλος-δέντρο σε θρησκευτικές συγκεντρώσεις που σχετίζονταν με την εναλλαγή εποχής, αν και ο χρόνος τέλεσης των γιορτών ήταν διαφορετικός σύμφωνα με το γεωγραφικό πλάτος της κάθε περιοχής.

Στην παγκόσμια μυθολογία υπάρχουν ακόμα πολλοί μύθοι που συνδέουν τα δέντρα με τους ανθρώπους, όπως το «δέντρο πατέρας» ή το «δέντρο μητέρα». Σύμφωνα επίσης με λαϊκές δοξασίες υπάρχει το έθιμο να φυτεύουν ένα δέντρο κατά τη γέννηση ενός παιδιού, φανερώνοντας άμεσα το συσχετισμό της ανθρώπινης ζωής και μακροζωίας με τη δύναμη και την αντοχή των δέντρων, κάτι που φαίνεται άλλωστε και σε ένα ρητό που αποδίδεται στον Τζέγκις Χαν «Όποιος φυτεύει πολλά δέντρα, θα ζήσει πολλά χρόνια».

Πολύ γνωστά κι ενδιαφέροντα στοιχεία για ιδιαίτερα δέντρα αναφέρονται στη δάφνη των Δελφών και τη δρυ, την ιερή βελανιδιά του Δία, στη Δωδώνη όπου δίνονταν οι χρησμοί με το θρόισμα των φύλλων της. Άλλωστε το ιερό δέντρο, ως δέντρο της ζωής, είναι επίσης και μαντικό, άρα και δέντρο της γνώσης.
Τα δέντρα επίσης που φέρουν τροφή είναι πάντα ιερά, όπως το αμπέλι, η μουριά, η ελιά, η αμυγδαλιά κ.λπ.

Πολλές φορές λατρευτικές εκφράσεις που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι για να προσφωνήσουν τους θεούς του αρχαίου κόσμου καταδεικνύουν τη σημασία που έδιναν οι πιστοί σε συγκεκριμένα δέντρα. Ενδεικτικά παραδείγματα από την αρχαία Ελλάδα έχουμε με το Διόνυσο να συμβολίζεται με τον κισσό και το κλήμα, μέσω των αναρριχήσεών τους, και να αποκαλείται Δενδρίτης6, ο Ερμής Κεδρίτης, η Άρτεμης να συνδέεται με τη μυρτιά, ο Απόλλων Στυρακίτης και Κυπαρισσίτης κ.λπ.

Living Green