Η φύση αλλάζει τη διάθεση-Οικοθεραπεία ~ Επιστροφή στη φύση

Μπορεί ένας περίπατος στο δάσος να αντικαταστήσει το Prozac; Μία βόλτα στη θάλασσα να καταπολεμήσει την αϋπνία; Ένα ηλιοβασίλεμα στο Ιόνιο να κάνει ό,τι και 1 ώρα ψυχοθεραπείας; Φαίνεται πως οι εικόνες που φέρνουμε στο μυαλό μας όταν θέλουμε να χαλαρώσουμε, τώρα αποκτούν επιστημονική αξία και χρησιμότητα. Mελέτη που έγινε στη Μεγάλη Βρετανία και παρακολούθησε την πορεία ασθενών που έπασχαν από κατάθλιψη, έδειξε ότι 8 στους 10 σημείωναν σημαντική βελτίωση μετά από έναν περίπατο στην εξοχή, ενώ σε 9 από αυτούς αυξανόταν η αυτοεκτίμηση. Άλλες έρευνες αποδεικνύουν πως οι εργαζόμενοι αποδίδουν περισσότερο και οι ασθενείς στα νοσοκομεία αναρρώνουν γρηγορότερα εάν ο χώρος στον οποίο εργάζονται ή νοσηλεύονται έχει θέα στη φύση.

Στην Αμερική, εκεί όπου γεννιούνται οι πιο πρωτοποριακές τάσεις, οι ειδικοί ενσωμάτωσαν τα νέα ευρήματα σε μία καινούργια επιστήμη, την οικοψυχολογία. Στόχος της είναι να αποκαταστήσει τα ψυχολογικά προβλήματα των ασθενών φέρνοντάς τους σε επαφή με την «πράσινη» πλευρά του εαυτού τους. Το Πανεπιστήμιο του Πόρτλαντ έχει ήδη δημιουργήσει τμήμα Οικοψυχολογίας, με αντικείμενο τη «Θεραπεία μέσω της φύσης». «Συνδέοντας την ψυχή με τη χάρη, τη χαρά και την αναζωογονητική δύναμη της φύσης, μπορούμε να χτίσουμε μια ισορροπημένη προσωπικότητα και υγιείς σχέσεις με τους γύρω μας», τονίζουν οι καθηγητές του τομέα και προσθέτουν: «Ερχόμαστε στον κόσμο σαν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης. Ωστόσο, καθώς εντασσόμαστε στη βιομηχανική κοινωνία, χάνουμε την αληθινή μας ταυτότητα και, κατά συνέπεια, οδηγούμαστε σε μια σειρά από διαταραχές. Ο σύγχρονος πολιτισμός χειραγωγεί την ψυχή, διαταράσσει τη σκέψη και απενεργοποιεί τις αισθήσεις. Μας κάνει, ουσιαστικά, ανίκανους να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματά μας και να τα επιλύσουμε. Συχνά νιώθουμε θλιμμένοι ή ανάξιοι, ακριβώς επειδή η ικανότητά μας να αισθανόμαστε και να σκεπτόμαστε έχει αχρηστευθεί».

Η σχέση μας με τη φύση είναι πολύ πιο σημαντική από όσο νομίζουμε. Οι ειδικοί του Πανεπιστημίου του Πόρτλαντ εξηγούν: «Η έλλειψη της προσωπικής επαφής με τη φύση δεν είναι το χειρότερο που συμβαίνει. Εκείνο που θεωρούμε πραγματικά τραγικό είναι πως η βιομηχανική κοινωνία μάς εξαναγκάζει να εκμεταλλευόμαστε τη φύση και να καταστρέφουμε με τα ίδια μας τα χέρια το περιβάλλον. Αυτό μας εξωθεί σε μια τεράστια εσωτερική σύγκρουση. Αντί να καταφεύγουμε σε αυτήν όπως επιστρέφουμε στην αγκαλιά της μητέρας μας, τη βλέπουμε σαν ένα εμπόδιο στην οικονομική εξέλιξη του πολιτισμού μας».

Το σκάψιμο στον κήπο, το ψάρεμα στη θάλασσα και η ανάβαση στο βουνό είναι πλέον κάτι παραπάνω από χόμπι ή γυμναστική. Τώρα γίνονται με συνταγή γιατρού, αφού αποτελούν δραστηριότητες της οικοθεραπείας, της πιο σύγχρονης μορφής ψυχοθεραπείας. Στη Μεγάλη Βρετανία, το ίδρυμα «Mind», ο μεγαλύτερος οργανισμός για την ψυχική υγεία, αγωνίζεται να καθιερώσει την οικοθεραπεία ως την πιο κατάλληλη αγωγή για προβλήματα ψυχικής υγείας. Το σημαντικότερο επιχείρημά του είναι μια έκθεση που αναφέρει ότι το 93% των γιατρών αναγκάζεται να συνταγογραφήσει ψυχοφάρμακα επειδή δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική. «Τα ψυχοφάρμακα είναι η πιο διαδεδομένη λύση, αφού η ψυχοθεραπεία θεωρείται ”υπηρεσία πολυτελείας” που απευθύνεται σε λίγους. Καθώς διεξάγεται σε ατομικές συνεδρίες, το κόστος της είναι ιδιαίτερα υψηλό», υποστηρίζει το «Mind». «Από αυτή την άποψη, η οικοθεραπεία έχει ασυναγώνιστη αξία, αφού βασίζεται σε απλές δραστηριότητες που δεν κοστίζουν τίποτα».

Έρευνα που έγινε για λογαριασμό του «Mind» δείχνει ότι μια αύξηση της τάξης του 10% στις οικολογικές δραστηριότητες θα έκανε οικονομία στο Εθνικό Σύστημα Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας κατά 500 εκατομμύρια λίρες το χρόνο, αφού οι πολίτες θα ασθενούσαν λιγότερο, θα χρειάζονταν λιγότερα φάρμακα, θα νοσηλεύονταν πιο σπάνια στα νοσοκομεία και θα απουσίαζαν λιγότερες ημέρες από την εργασία τους. Επιπλέον, θα έσωζε 6.000 ζωές κάθε χρόνο. «Τα δεδομένα αυτά αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα αν λάβουμε υπόψη μας τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που προβλέπει ότι η κατάθλιψη το 2020 θα είναι η δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά», τονίζει το «Mind». «Το ίδρυμά μας θεωρεί την οικοθεραπεία ένα σημαντικό όπλο στην καταπολέμηση της ψυχικής ασθένειας. Πρόκειται για μια αξιόπιστη, κλινικά αποδεδειγμένη μέθοδο, που πρέπει να συνταγογραφείται από τους γιατρούς. Μάλιστα, για τους ασθενείς που δεν έχουν άλλη λύση εκτός από τα αντικαταθλιπτικά, μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη. Δεν υποστηρίζουμε ότι αντικαθιστά τα φάρμακα, αλλά ότι ο ορίζοντας στην αντιμετώπιση της ψυχικής ασθένειας πρέπει να διευρυνθεί».

Η οικοθεραπεία με συνταγή γιατρού αποτελεί ήδη επιστημονική πρακτική σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Στην Ολλανδία υπάρχουν 600 φάρμες οικοθεραπείας και στη Νορβηγία 400, γεγονός που σημαίνει ότι οι γιατροί καθοδηγούν προς αυτές τα ανάλογα περιστατικά. Η Μεγάλη Βρετανία διαθέτει 43, χωρίς όμως να έχει θεσμοθετήσει ακόμη την παραπομπή των ασθενών με συνταγή γιατρού, κάτι που αποτελεί και το στόχο του «Mind». Άλλωστε, η θεραπεία με τα αντικαταθλιπτικά δεν είναι πάντα η πιο αποτελεσματική λύση για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Μία μελέτη του Εθνικού Ιδρύματος Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ για ένα συγκεκριμένο ψυχοφάρμακο της κατηγορίας των εκλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης αποκαλύπτει ότι μόνο το 40% των ασθενών είδε βελτίωση μετά από 10 εβδομάδες αγωγής με αυτό. Στην Ελλάδα η οικοθεραπεία δεν είναι ακόμη οργανωμένη, ωστόσο υπάρχουν ενδιαφέρουσες φάρμες οικοτουρισμού. Περισσότερες πληροφορίες βρίσκουμε στο «Guest Inn», ένα «πράσινο» δίκτυο αγροτουρισμού (www.guestinn.gr).

ΠΗΓΗ:vita.gr