Συμβουλές για καλλιέργειες στα μπαλκόνια ~ Επιστροφή στη φύση

Είναι αρκετά συχνό το φαινόμενο, οι άνθρωποι της πόλης να προσπαθούν να ανατρέψουν τα δεδομένα και να πλησιάσουν την ζωή στην εξοχή, όπως και το αντίστροφο. Αρκετός κόσμος λοιπόν, προσπαθεί να καλλιεργήσει λαχανικά σε ταράτσες και μπαλκόνια. Ας δούμε τις βασικές προϋποθέσεις που απαιτούνται για να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των φυτών και τους κανόνες που θα πρέπει να συμπεριλάβουμε στον σχεδιασμό μας.

Υπάρχουν κάποια δεδομένα που έχουν να κάνουν με την θέση που έχει ο χώρος που θέλουμε να καλλιεργήσουμε και κάποια που δημιουργούμε εμείς. Με βάση τα πρώτα θα πρέπει να επιλέξουμε το είδος των φυτών που θα καλλιεργήσουμε. Η θέση του μπαλκονιού σε σχέση με τον άνεμο και τον ήλιο, είναι το σημαντικότερο στοιχείο που θα καθορίσει το είδος των κηπευτικών που μπορούμε να καλλιεργήσουμε.

Άνεμος

Ως γνωστόν ο δυνατός άνεμος δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στα ευαίσθητα φυτά, αφού τα στεγνώνει κι όσο πιο ψηλά, τόσο μεγαλύτερη είναι η ένταση του. Ο κύριος λόγος για την αύξηση της ταχύτητας του ανέμου σε σχέση με το ύψος, οφείλεται στις αντιστάσεις και στην τριβή που έχει χαμηλά. Δέντρα φράχτες και κτίρια επιβραδύνουν τον αέρα καθώς συγκρούεται σε αυτά. Η τριβή είναι μικρότερη όσο πιο ψηλά πάμε κι έτσι η ταχύτητα του ανέμου αυξάνεται.

Ένας ακόμη λόγος που όσο πιο ψηλά η ταχύτητα του ανέμου αυξάνεται, που δεν αφορά όμως την συγκεκριμένη δραστηριότητα, έχει να κάνει με την πυκνότητα του αέρα. Η πυκνότητα του αέρα μειώνεται με το ύψος και όσο μικρότερη είναι, τόσο μικρότερη είναι και η αντίσταση του στον αέρα.

Ήλιος

Ο ήλιος είναι ζωτικής σημασίας και απολύτως καθοριστικός. Σε ένα μπαλκόνι που δεν το βλέπει τουλάχιστον για 6 ώρες, είναι μάταιο το να προσπαθήσουμε να καλλιεργήσουμε φυτά που απαιτούν πλήρη έκθεση στον ήλιο.

Έχει ενέργεια στις ακτίνες του -αυτήν που νιώθουμε όταν καθόμαστε στον ήλιο, που τα φυτά χρησιμοποιούν για να αναπτυχθούν. Η διαδικασία που μετατρέπει ένα φυτό σε ενέργεια το ηλιακό φως, ονομάζεται φωτοσύνθεση και τα βοηθά να αναπτυχθούν παρέχοντας ενέργεια, καθώς μετατρέπουν ανόργανες πηγές, όπως το φως του ήλιου, το νερό, το διοξείδιο του άνθρακα και τα ορυκτά, σε οργανικές πηγές, που μπορούν πλέον να χρησιμοποιήσουν.

Όλα τα φυτά έχουν σε κάποιο βαθμό ανάγκη την καθημερινή έκθεση τους στο φως του ήλιου, όμως είναι διαφορετικές οι ανάγκες τους κι έτσι έχουμε διαχωρίσει τις συνθήκες σε κατηγορίες.

Ένας τρόπος για να μετρήσετε ακριβώς την μέση έκθεση του χώρου σας στο ηλιακό φως, είναι απλώς να ελέγχετε τη θέση φύτευσης καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και να καθορίσετε έναν μέσο χρόνο που ο χώρος περνάει λουσμένος στο ηλιακό φως χωρίς διακοπή από σκιά που δημιουργεί κάποιο εμπόδιο (κτίριο, δέντρο). Αυτό πρέπει να το κάνετε σε δύο περιόδους. Την άνοιξη ή το φθινόπωρο και το καλοκαίρι, γιατί η καμπύλη της διαδρομής του ήλιου αλλάζει σημαντικά. Όταν διαπιστώσετε τις ώρες, θα είναι εύκολο να επιλέξετε τα φυτά που ταιριάζουν στις συνθήκες.

Πλήρης ήλιος

Για να μπορεί μια τοποθεσία φύτευσης να θεωρείται “πλήρης σε ήλιο”, δεν χρειάζεται απαραίτητα να βρίσκεται σε άμεση ηλιακή ακτινοβολία για όλες τις ώρες της ημέρας, αλλά πάνω από 6. Σε αυτές τις συνθήκες μπορούμε να καλλιεργήσουμε τα πάντα (Ντομάτες, πιπεριές, μελιτζάνες, φράουλες κλπ).

Μερική σκιά ή Μερικός ήλιος

Τον όρο Μερική σκιά/Μερικός ήλιος χρησιμοποιούμε για να πούμε ότι οι ώρες της έκθεσης στον ήλιο είναι από 3 έως 6 ώρες κάθε μέρα. Ωστόσο, υπάρχει μια σημαντική διαφορά. Η εκδοχή να έχουμε ήλιο τις δροσερές ώρες της μέρας, το πρωί και το απόγευμα ή μόνο το μεσημέρι και οι δύο αυτές καταστάσεις δημιουργούν εντελώς διαφορετικές συνθήκες, με την δεύτερη να πλεονεκτεί.

Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να έχουμε υγιή φυτά που όμως δεν θα ανθίζουν και αν τελικά μερικώς τα καταφέρουν, οι καρποί θα δυσκολεύονται να ωριμάσουν. Την μερική σκιά ανέχονται τα μπρόκολα, οι πατάτες, τα καρότα και τα άλλα φυτά που τρώμε τις ρίζες τους.

Μερική σκιά

Αυτή η περίπτωση αφορά καταστάσεις όπου το φως του ήλιου είναι παρόμοιο με τη μερική σκιά, αλλά η κατάσταση είναι μόνιμή. Δηλαδή ο ήλιος περνάει μέσα από δέντρα, πέργκολες κλπ εμπόδια. Υπάρχουν πολλές πρασινάδες που θα ευημερούσαν κάτω από αυτές τις καταστάσεις (σέσκουλα, μαρούλια, μαϊντανός, μιζούνες κλπ).

Αντανάκλαση

Όσοι θα καλλιεργήσουν σε ταράτσες, θα πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι τα μπετά που θα περιβάλλουν τα φυτά μας, δημιουργούν ειδικές συνθήκες, αλλά και η έκθεση των φυτών στον ήλιο θα απαιτήσει να τα προστατέψουμε από αυτόν με την κατάλληλη σκίαση, ενώ θα είναι καλό να καλύψουμε το δάπεδο με γεωύφασμα ή εναλλακτικά να τα έχουμε επάνω σε παλέτες, για να μειώσουμε τις συνέπειες της αντανάκλασης και της αλλαγής των θερμοκρασιών του δαπέδου, που μπορούν να τους δημιουργήσουν αφόρητες συνθήκες.

Το χώμα

Τα φυτά που είναι παραγωγικά, έχουν πολύ μεγαλύτερες ανάγκες από τα καλλωπιστικά. Δεν θα είναι καλά τα αποτελέσματα αν χρησιμοποιήσουμε πχ για τις ντοματιές μας, δοχεία μικρότερα των 20 λίτρων, ενώ όσο μεγαλύτερα είναι, τόσο λιγότερα ποτίσματα -αλλά και λίπανση- θα χρειάζονται. Eπίσης, οι αναρριχώμενες ντοματιές, έχουν πολύ μεγαλύτερη ανάγκη από χώρο και θρεπτικά συστατικά από ότι οι καθιστές.

Για την περίπτωση, μπορούν να χρησιμοποιηθούν γλάστρες, δοχεία ή σάκοι, των οποίων θα πρέπει να εξασφαλίσουμε την πολύ καλή αποστράγγιση.

Δεν χρειάζεται για τέτοιες καταστάσεις να χρησιμοποιήσουμε χαλίκια στον πάτο του δοχείου. 2-3 κομμάτια κεραμικά στις τρύπες για να μην τις κλείσει το χώμα είναι αρκετά. Την καλή αποστράγγιση θα την πετύχουμε με την καλή ποιότητα του χλωματος που θα χρησιμοποιήσουμε.

Το επόμενο που είναι πολύ σημαντικό, είναι η ποιότητα του χώματος που θα χρησιμοποιήσουμε. Τα περισσότερα μείγματα που κυκλοφορούν, περιέχουν πολύ λίγα θρεπτικά συστατικά σε σχέση με αυτά που χρειάζονται τα φυτά σας για να αναπτυχθούν και να είναι υγιή, επομένως θα πρέπει να προσθέσετε εσείς τα θρεπτικά συστατικά ή να συμπληρώσετε σε αυτά που ήδη υπάρχουν, εάν το μείγμα που πήρατε περιέχει και κομπόστ. Υπάρχουν πολλά λιπάσματα γι αυτή την δουλειά, αλλά προτιμήστε ένα οργανικό, βραδείας απελευθέρωσης και μια πολύ καλή ιδέα είναι το κομπόστ γεωσκολήκων.

Το νερό

Η ποσότητα του νερού που θα χρειάζεται το κάθε φυτό, θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες. Ο άνεμος, η θερμοκρασία, οι ώρες της έκθεσής του στον ήλιο, η υγρασία, το μέγεθος του δοχείου και η ποιότητα του χώματος θα καθορίσουν τις ανάγκες για την συχνότητα των ποτισμάτων, που στα μέσα του καλοκαιριού μπορεί να χρειάζεται πότισμα τουλάχιστον μία φορά την ημέρα και στις πολύ ζεστές μέρες μπορεί και δύο φορές. Το πότισμα δεν θα πρέπει να είναι επιπόλαιο αλλά βαθύ, δίχως όμως υπερβολές, για να υπάρχει η ελάχιστη δυνατή απώλεια από την αποστράγγιση, μέσω της οποίας θα χάνουμε πολύτιμα θρεπτικά συστατικά…

Όταν ποτίζετε, προσπαθήστε το νερό να πέφτει στο χώμα δίχως να βρέχονται τα φύλλα, γιατί αυτή η συμπεριφορά μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη μυκήτων.

Η στήριξη

Τα περισσότερα φυτά θα χρειαστούν στήριξη, που καλύτερα θα είναι αν μπει εξ αρχής, για να μην ενοχλήσουμε το ριζικό του σύστημα εκ των υστέρων.

Τα φυτά που θα καλλιεργήσουμε σε μπαλκόνια και ταράτσες, θα απειλούνται από τα ίδια έντομα και ασθένειες των κηπευτικών που καλλιεργούνται στο έδαφος, οπότε απαιτείται η ίδια προσοχή και γι αυτά. Η διαφορά είναι ότι είναι πολύ πιο εύκολη η φροντίδα τους επειδή και λιγότερα είναι και πιο κοντά στο σπίτι μας…

ΠΗΓΗ