Τροφοπενίες Εσπεριδοειδών…Τα συμπτώματα και η αντιμετώπιση τους

Γράφει ο Χρήστος Ζησούδης

Στην χώρα μας έχουν διαπιστωθεί στα εσπεριδοειδή οι τροφοπενίες σιδήρου, ψευδαργύρου, μαγνησίου, αζώτου, καλίου και βορίου. Οι τέσσερις πρώτες είναι οι συχνότερες και περισσότερο διαδεδομένες.

Θρεπτικό στοιχείο ( % ή ppm)	Χαμηλή (τροφοπενία)	Κανονική	Περίσσεια
Άζωτο ( N, % )	2,2-2,3	2,4-2,6	> 2,8
Κάλιο (K, % )	0,40-0,69	0,70-1,09	> 2,30
Μαγνήσιο ( Mg, % )	0,16-0,25	0,26-0,6	> 1,20
Βόριο ( B, ppm)	21-30	31-100	> 260
Σίδηρος ( Fe, ppm)	36-59	60-120	> 250
Μαγγάνιο (Mn, ppm)	16-24	25-200	> 1000
Ψευδάργυρος (Zn,ppm)	16-24	25-100	> 300

1. Τροφοπενία σιδήρου

Συμπτώματα

Τα νεαρά φύλλα των κορυφών παρουσιάζουν λεπτό δίκτυο πράσινων νευρώσεων, ενώ το έλασμα είναι κίτρινο. Σε προχωρημένο στάδιο το έλασμα γίνεται λευκοκίτρινο μέχρι λευκό και εμφανίζονται νεκρώσεις στην περιφέρεια του φύλλου. Η χλώρωση προχωρεί και στα κατώτερα φύλλα.

Παρατηρείται φυλλόπτωση που αρχίζει από την κορυφή των βλαστών. Οι βλαστοί έχουν μικρή ανάπτυξη και εμφανίζουν νέκρωση κορυφών. Μειωμένη καρπόδεση και παραγωγή των δένδρων. Οι καρποί είναι μικροί, σκληροί και ανοιχτού χρώματος.

Αντιμετώπιση

Σε περίπτωση που διαπιστώθει τροφοπενία σιδήρου μετά την χημική ανάλυση των φύλλων συνίσταται η χρησιμοποίηση χηλικών (οργανικών) ενώσεων του σιδήρου που κυκλοφορούν στο εμπόριο ως ιδιοσκευάσματα με διάφορες ονομασίες. Καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνουμαι με προσθήκη του χηλικού σιδήρου στο έδαφος την άνοιξη.

2) Τροφοπενία ψευδαργύρου

Συμπτώματα
Τα συμπτώματα είναι πολύ χαρακτηριστικά και αναγνωρίζονται εύκολα. Τα νεαρά φύλλα είναι μικρά και εμφανίζουν πρασινοκίτρινες ή κίτρινες κηλίδες μεταξύ πράσινων νευρών οι οποίες αργότερα επεκτείνονται και σχηματίζουν μεσονεύρια χλώρωση. Εκτός από την έντονη μικροφυλλία παρατηρείται ανόρθωση του ελάσματος, σχηματισμός ασθενικής ετήσιας βλάστησης με βραχέα μεσογονάτια και σε σοβαρές καταστάσεις αποφύλλωση και αποξήρανση της κορυφής των κλαδίσκων.

Αντιμετώπιση
Εφόσον παρατηρήσουμε ότι υπάρχει τροφοπενία ψευδαργύρου στα δένδρα τοτέ συνίσταται να τα ψεκάσουμε την άνοιξη, οταν αναπτυχθεί η νέα βλάστηση, με ένα από τα παρακάτω διαλύματα.
α) Θειικός ψευδάργυρος ( ZnSO₄, 7H₂O), περιεκτικότητα
σε Zn 22,7% 550g
Άσβεστος ( Ca (OH)₂) ή ανθρακικό νάτριο
(Na₂CO₃) 300g
Νερό 100 λίτρα
β) Οξείδιο του ψευδαργύρου (ZnO) 250-300g
Νερό 100 λίτρα
γ) Θειικός ψευδάργυρος (ZnSO_4, 7H₂O), περιεκτικότητα
σε Zn 22,7% 200g
Νερό 100 λίτρα
Ο ψεκασμός επαναλμβάνεται το φθινόπωρο, μόνο αν τα δένδρα υποφέρουν σοβαρά από την τροφοπενία.

3) Τροφοπενία μαγνησίου

Συμπτώματα
Η έλλειψη μαγνησίου προκαλεί χλώρωση στα παλαιότερα φύλλα, συνήθως σε αυτά που είναι κοντά στους καρπούς. Τα φύλλα κιτρινίζουν κατά θέσεις γύρω από το κεντρικό νεύρο και στην συνέχεια η χλώρωση επεκτείνεται σε μαγαλύτερο τμήμα του ελάσματος εκτός από μια περιοχή στη βάση, που παραμένει πράσινη και έχει σχήμα αιχμής βέλους. Στις έντονες περιπτώσεις τα φύλλα είναι τελείως κίτρινα, χρώματος ορειχάλκου. Παρατηρείται φυλλόπτωση, ιδίως κατά τον χειμώνα, και νέκρωση κλαδίσκων. Τα δένδρα και οι καρποί είναι ευπαθείς στις χαμηλές θερμοκρασίες. Η καρποφορία είναι μικρή και κακής ποιότητας.

Αντιμετώπιση
Αν διαπιστώσουμε την συγκεκριμένη τροφοπενία τότε συνίσταται ένας ψεκασμός της νέας βλάστησης με νιτρικό μαγνήσιο σε αναλογία 1% στο οποίο έχει προστεθεί προσκολλητικό διαβρεκτικό. Εφόσον δεν διατίθεται νιτρικό μαγνήσιο, δίνεται να χρησιμοποιήσουμε ψεκαστικό διάλυμα που αποτελείται από 1Kg θειικού μαγνησίου και 1Kg νιτρικού ασβεστίου σε 100 λίτρα νερό. Ο συνδιασμός των δύο αλάτων δίνει διάλυμα νιτρικού μαγνησίου και γαλακτώδες αιώρημα θειικού ασβεστίου (γύψου).

4) Τροφοπενία μαγγανίου

Συμπτώματα
Τα συμπτώματα εμφανίζονται κυρίως στα νεαρά φύλλα και εκδηλώνονται με μεσονεύριο χλώρωση ακανόνιστου σχήματος. Τα νεύρα και μια ζώνη του ελάσματος γύρω από αυτά είναι πράσινα. Συνήθως δεν παρατηρείται μεγάλη αντίθεση μεταξύ χλωρωτικού και πράσινου τμήματος του ελάσματος όσο στις τροφοπενίες ψυδαργύρου και σιδήρου. Τα φύλλα διατηρούν το κανονικό τους μέγεθος, ενώ στις έντονες περιπτώσεις παρατηρείται φυλλόπτωση και περιορισμένη ξήρανση των κορυφών.

Αντιμετώπιση
Για την θεραπεία της τροφοπενίας συνίσταται ψεκασμός της νέας βλάστησης με διάλυμα θεεικού μαγγανίου σε αναλογία 0,1%.

5) Τροφοπενία βορίου

Συμπτώματα
Η επιφάνεια των καρπών εμφανίζεται σκληρή κατά θέσεις που αντιστοιχούν σε αποθέσεις κόμμεος στο λευκό τμήμα του φλοιού. Αποθέσεις κόμμεος παρατηρούνται και στο εσωτερικό του καρπού, ιδίως γύρω από τα σπέρματα τα οποία μπορεί να λείπουν. Οι καρποί είναι μικροί, σκληροί, έχουν παχύ φλοιό και λίγο χυμό. Παρατηρείται πτώση νεαρών καρπών και εννίοτε διάρρηξη του φλοιού. Σε σοβαρές περιπτώσεις παρατηρείται σχίσιμο και φέλωση των νεύρων στην πάνω επιφάνεια των φύλλων. Τα εσπεριδοειδή που είναι εμβολιασμένα σε νερατζιά υποφέρουν περισσοτερο από την έλλειψη βορίου.

Αντιμετώπιση
Για την αντιμετώπιση της τροφοπενίας βορίου γίνεται προσθήκη βόρακα σε ποσότητα 80-150 g κατά δένδρο, ανάλογα με την ηλικία, την ανάπτυξη των δένδρων, αλλά και τη σύσταση του εδάφους. Η τροφοπενία είναι δυνατόν να αντιμετωπισθεί με ψεκασμό του φυλλώματος με βόρακα ή βορικό οξύ ( 0,1-0,2% ).

Χρήστος Ζησούδης,Γεωπόνος

Follow us

• 
• 
• 
• 
• 
•