Ένα τραγούδι.. μια ιστορία… Which Side Are You On …
Το τραγούδι γράφτηκε το 1931 από τη Florence Reece, ακτιβίστρια, ποιήτρια και σύζυγο του Sam Reece, συνδικαλιστή και ενεργού μέλος του σωματείου των Ενωμένων Εργατών στα Ορυχεία στο Harlan County του Kentucky. Εκείνη τη χρονιά και κατά την διάρκεια μιας μεγάλης απεργίας των ανθρακωρύχων, μια από τις οικογένειες που δέχτηκαν την κατ’ οίκον “επίσκεψη” από τις ομάδες του Claire ήταν και η οικογένεια της Florence Reece…Καθώς ο Sam έλειπε από το σπίτι, οι union busters αρκέστηκαν στο να τρομοκρατήσουν και να χτυπήσουν την γυναίκα του και τα παιδιά του. Το ίδιο βράδυ, η Reece έγραψε τους στίχους του Which side are you on, το οποίο και μελοποίησε βασιζόμενη σε κάποιον εκκλησιαστικό ύμνο…
ΙΣΤΟΡΙΑ:
Η κομητεία Harlan στο Kentucky των ΗΠΑ ήταν, στις αρχές και μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, μια περιοχή που είχε να επιδείξει πολλά ανθρακωρυχεία, ακραία συντηρητικούς κυβερνήτες και το καθόλου κολακευτικό ψευδώνυμο “ματωμένη κομητεία”. Η ραγδαία αύξηση των ορυχείων και των επιχειρήσεων παραγωγής άνθρακα οδήγησε εκεί χιλιάδες αμερικανούς που μετακινούνταν προς αναζήτηση εργασίας ήδη από το 1890. Η εσωτερική μετανάστευση προς την κομητεία Harlan κορυφώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ʼ20 και στις αρχές του ʼ30, όπου το κράχ και η οικονομική κρίση δημιούργησαν μεγάλες μετακινήσεις ανέργων σε περιοχές όπου μπορούσε ακόμα να βρεθεί κάποια στοιχειώδης εργασία. Και μιας και η “γη της επαγγελίας”, η California, βρίσκονταν πολύ μακριά για τους βιομηχανικούς εργάτες των ανατολικών ακτών, πολλοί απο αυτούς βρέθηκαν εκεί. Και σύντομα το μετάνιωσαν.
Πρόκειται για τον August Landmesser (1910-1944), ο οποίος αρνήθηκε να χαιρετήσει ναζιστικά κατά την καθέλκυση του πλοίου Χορστ Βέσσελ στα ναυπηγεία του Αμβούργου το 1936.
Οι ανθρακωρύχοι δούλευαν με μηδενικά μέτρα ασφαλείας, εξευτελιστικούς μισθούς, διαμένοντας σε προχειροφτιαγμένους καταυλισμούς δίπλα στα ορυχεία, με καταστήματα ειδών πρώτης ανάγκης που ανήκαν στον ιδιοκτήτη του εκάστοτε ορυχείου. Τα ατυχήματα ήταν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο και η υγειονομική περίθαλψη ένα καλό θέμα για να αστειευτεί κανείς, αλλά μέχρι εκεί. Επιπλέον, οι εργοδότες αρνούνταν κάθε συζήτηση για βελτίωση των συνθηκών εργασίας, πολλές φορές επικαλούμενοι την οικονομική κρίση (σας θυμίζει κάτι;).
Όταν, στα τέλη της δεκαετίας του 1920, στην περιοχή έκανε την εμφάνισή του το συνδικάτο United Mine Workers και ξεκίνησαν οι πρώτες προσπάθειες για την δημιουργία σωματείων και οργανωμένων διεκδικήσεων, η απάντηση των εργοδοτών ήταν η δημιουργία “ομάδων κρούσεων” αποτελούμενων από πληρωμένους εγκληματίες και επαγγελματίες “union busters” -επάγγελμα με ιδιαίτερη άνθηση την εποχή- υπό την καθοδήγηση του σερίφη της περιοχής J.H.Claire, ουσιαστικά υπαλλήλου των ιδιοκτητών των ορυχείων.
Οι union busters του Claire συγκρούονταν με τους εργαζόμενους στις απεργίες, απειλούσαν τις οικογένειές τους, δωροδωκούσαν και ενίοτε δολοφονούσαν στελέχη του UMW, οι υποθέσεις των οποίων κατέληγαν στην τοπική αστυνομία σε φακέλους με την ένδειξη “ελλειπή στοιχεία”. Οι δράστες δεν συλλαμβάνονταν ποτέ.
Όταν οι εργάτες στα ορυχεία της περιοχής είναι εγκλωβισμένοι σε άθλιες συνθήκες εργασίας , με πενιχρά μεροκάματα, χωρίς ασφάλιση και υπό τις πιο ακατάλληλες συνθήκες εργασίας που θα μπορούσαν να υπάρχουν, αναγκάζονται να εμπλακούν σε αγώνες κατά της Ηγεσίας. Σε μια προσπάθεια να εκφοβίσουν την οικογένεια του Reece και να συλλάβουν τον ίδιο, η Διοίκηση αναγκάζει το Σερίφη J.H.Blair και τους άντρες του να εισβάλλουν στο σπίτι του. Ο Sam έχει ήδη ενημερωθεί και προλαβαίνει να το σκάσει, η γυναίκα και τα παιδιά του όμως παραμένουν στην οικογενειακή εστία, πέφτοντας θύματα άγριας τρομοκρατίας μέσα στο ίδιο τους το σπίτι.
Αφού φεύγουν ο Σερίφης με τα “παλικάρια” του, ικανοποιημένοι προφανώς από το αποτέλεσμα των αποτρόπαιων πράξεών τους, η Florence γράφει τους στίχους του “Which Side Are You On?” πάνω σε ένα ημερολόγιο που κρεμόταν στον τοίχο της κουζίνας, καθώς το είχε ήδη μέσα στο μυαλό της από τότε που ήταν 12 χρονών και ζούσε τους απεργιακούς αγώνες του πατέρα της. Προσθέτοντας τη μελωδία ενός ύμνου των Βαπτιστών, του “Lay the Lily Low” ή μιας παραδοσιακής μπαλάντας, της “Jack Munro” γίνεται και η πρώτη ηχογράφηση του τραγουδιού που βρίσκεται στο CD Coal Mining Women.
Η ιστορία δεν τελειώνει εδώ… Ερχόμαστε στο 1973 όταν απεργία ξεσπά σε μια εκ των μεγαλυτέρων εταιριών άνθρακα στα ορυχεία της ίδιας περιοχής. Η Florence Reece, μαζί με άλλες γυναίκες εργατών, τραγουδά ηρωικά (αν και ηλικωμένη) , πολλές φορές το τραγούδι της ενάντια στη σκληρότητα και την ακαμψία των εχόντων την Εξουσία, στο πλευρό των απεργών!
Το Which side are you on διασκευάστηκε στη συνέχεια και έγινε ευρύτερα γνωστό από πολλούς ερμηνευτές…Aκολουθεί μια από τις πολλές διασκευές του τραγουδιού, συγκεκριμένα από την Natalie Merchant …
Στίχοι / Lyrics
Come all you good workers Good news to you I’ll tell Of how the good old union Has come in here to dwell Ελάτε όλοι οι καλοί εργάτες, Έχω καλά νέα να σας πω, Πως το συνδικάτο Είναι εδώ για να μείνει.
Which side are you on boys? Which side are you on? Σε ποιά πλευρά είστε, παιδιά; Σε ποιά πλευρά είστε;
My daddy was a miner He’s now in the air and sun He’ll be with you fellow workers Until the battle’s won Ο πατέρας μου ήταν ανθρακωρύχος,
Τώρα είναι στον αέρα και τον ήλιο. Θα είναι μαζί σας, εργάτες μέχρι να κερδηθεί η μάχη.
Which side are you on boys? Which side are you on? They say in Harlan County There are no neutrals there You’ll either be a union man Or a thug for J.H.Claire Λένε ότι στην επαρχία Harlan κανείς δεν είναι ουδέτερος.
Είτε θα είσαι του συνδικάτου είτε φονιάς του J.H. Claire
Which side are you on boys? Which side are you on? Με ποια πλευρά είστε, παιδιά; Με ποιά πλευρά είστε;
Oh workers can you stand it? Oh tell me, how you can? Will you be a lousy scab Or will you be a man? Εργάτες, μπορείτε να το ανεχτείτε; Πείτε μου, πως μπορείτε;
Θα είστε άθλιοι απεργοσπάστες, Ή θα είστε άντρες;
Which side are you on boys? Which side are you on? Με ποια πλευρά είστε, παιδιά; Με ποιά πλευρά είστε;
Don’t scab for the bosses Don’t listen to their lies Poor folks ain’t got a chance Unless they organize Μην γίνεστε προδότες για τα αφεντικά, Μην ακούτε τα ψέμματά τους.Οι φτωχοί δεν έχουν ελπίδα αν δεν οργανωθούν.
Which side are you on? (Ken Loach, 1984) Ντοκυμαντέρ για την απεργία των βρετανών ανθρακωρύχων το 1984. Το διεθνές κεφάλαιο χρησιμοποίησε την κυβέρνηση Τόρις της Μάργκαρετ Θάτσερ για να εξαπολύσει μια λυσσαλέα εκστρατεία βίας και μίσους ενάντια στη βρετανική εργατική τάξη. Η ταινία επικεντρώνεται στην εμπειρία των ανθρακωρύχων και των οικογενειών τους μέσα από τα τραγούδια, την ποίηση και άλλες μορφές τέχνης.
Με αφορμή τα τραγικά γεγονότα που συμβαίνουν στις Σκουριές Χαλκιδικής με την εξόρυξη χρυσού, που μόνο εγκληματικές επιπτώσεις θα επιφέρει στο περιβάλλον και στους κατοίκους της περιοχής…
