Τα κατοικίδια πρέπει να γίνουν φίλοι μας

Περίπου 2.500.000 αδέσποτα ζώα κυκλοφορούν ανάμεσα μας εγκαταλελειμμένα στην τύχη τους, από στιγμιαίους «φιλόζωους», ενώ η Πολιτεία αδιαφορεί και η δράση των φιλοζωικών οργανώσεων δεν αρκεί για να σώσει την κατάσταση

Της Κάτιας Παπαδοπούλου

Γνώρισα τους ανθρώπους και αγάπησα τα ζώα»… Και ποιος δεν έχει ακούσει, διαβάσει ή έστω σκεφτεί την φράση του Μενέλαου Λουντέμη. Ορισμένοι την «κουβαλούν» ως κοσμοθεωρία, κάποιοι άλλοι απλά συμφωνούν, ενώ άλλοι την προσπερνούν. Κι όλα αυτά με φόντο ανυπεράσπιστες ψυχές, ζωές που «μιλούν» μόνο μέσα από τα μάτια, πάντα εκεί έτοιμες να προσφέρουν αγάπη, αφοσίωση, πίστη. Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται το φαινόμενο μίας αύξησης κατοχής σκύλων ράτσας (έως και πανάκριβης) ή άλλων κατοικίδιων στη χώρα μας. Κάθε σπίτι αποκτά το σκύλο του, ως ακόμη ένα δώρο για το παιδί, για την οικογένεια. Σαν ένα παιχνίδι ή σαν ένα μπιμπελό που κοσμεί ένα καθωσπρέπει σπίτι. Αλλο ένα δείγμα είναι και η αύξηση των καταστημάτων «Pet Shop» σε κάθε γειτονιά. Είναι μία ακόμη μόδα; Δυστυχώς το μέλλον θα δείξει.

Ίσα δικαιώματα στη ζωή

Όλα τα ζώα γεννιούνται με ίσα δικαιώματα στη ζωή και στη δυνατότητα ύπαρξης, ο άνθρωπος οφείλει να σέβεται τη ζωή κάθε ζώου, ο άνθρωπος ανήκει στο ζωικό βασίλειο και δεν μπορεί να εξοντώνει ή να εκμεταλλεύεται τα άλλα είδη του ζωικού βασιλείου. Αντίθετα, οφείλει να χρησιμοποιεί τις γνώσεις για το καλό των ζώων, κάθε ζώο δικαιούται φροντίδας, προσοχής και προστασίας από τον άνθρωπο.

Πρόκειται για τα πρώτα άρθρα της Διεθνούς Διακήρυξης των Δικαιωμάτων των Ζώων το 1978.

Τι γίνεται όμως στην πραγματικότητα, στις κοινωνίες μας σήμερα, στις μέρες της κρίσης… Μέρες ανθρωπιστικής κρίσης όπως τονίζουν οι περισσότεροι φιλόζωοι, αφού υποστηρίζουν ότι όποιος αγαπά τα ζώα δεν συνδέει αυτήν την σχέση με χρήματα, οικονομικούς δείκτες πτωχεύσεις, μακροοικονομία, επενδύσεις Είναι μια αγάπη αυθεντική και παντοτινή, μια σχέση σχεδόν συγγενική.

Γιατί τότε στους δρόμους της Αττικής ή άλλων ελληνικών πόλεων κυκλοφορούν αδέσποτα ζώα που δίνουν μάχη με την πείνα, την δίψα, την κακοποίηση. Ο αριθμός είναι απελπιστικός. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Πανελλαδικής Φιλοζωικής και Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας με βάση τα ανά την επικράτεια σωματεία της, τα αδέσποτα ζώα ανέρχονται περίπου σε 2.500.000.

«Είτε αναφερόμαστε στην επαρχία, είτε στα μεγάλα αστικά κέντρα το πρόβλημα παραμένει το ίδιο. Σαφώς το μείζον θέμα είναι η εγκατάλειψη ενός ζώου, καθώς αυτό μετέπειτα αναπαράγεται ανεξέλεγκτα, διογκώνοντας έτσι τον αριθμό των αδέσποτων» αναφέρει ο υπεύθυνος Τύπου της Εθελοντικής Δράσης Κτηνιάτρων Ελλάδας, Στέφανος Μπάτσας

Πώς φτάνουμε στην εγκατάλειψη; Παίρνουμε ένα ζωάκι συντροφιάς συνήθως σκύλο ή γάτα, για λόγους διαφορετικούς για τον καθένα. «Οι λόγοι πολλές φορές είναι προσωπικοί. Ορισμένοι επειδή λυπούνται κάποιο ζώο, άλλοι για να ξεπεράσουν κάτι που τους έχει πληγώσει ψυχολογικά, άλλοι για τα παιδιά τους και άλλοι για συντροφιά. Το συμπέρασμα από όλα αυτά είναι πως με τα ζώα υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση ανιδιοτελούς αγάπης. Ένα ζώο προσεγμένο, που επισκέπτεται τον κτηνίατρο του όταν πρέπει, δεν εγκυμονεί κινδύνους για τους ανθρώπους αντίθετα μπορεί να προσφέρει πολλά σε διάφορους τομείς Πρέπει ο εκάστοτε υποψήφιος ιδιοκτήτης να αντιλαμβάνεται εξαρχής τις ευθύνες που φέρει η υιοθεσία ενός ζώου και να μην το παρατάει στον δρόμο όταν βρίσκεται προ των ευθυνών του» τονίζουν οι υπεύθυνοι της Εθελοντικής Δράσης Κτηνιάτρων Ελλάδας. Όπως επισημαίνουν όμως «επενδύουν» και πιστεύουν στην φιλοζωία του Έλληνα, αφού «η ανθρωπιά δεν έχει χαθεί. Κάποιοι συνάνθρωποί μας προσπαθούν να βοηθήσουν κάνοντας ό,τι περνάει από το χέρι τους, παρέχοντας οποιαδήποτε βοήθεια και μέσω φιλοζωικών σωματείων, αλλά και ατομικά, αλλά υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης. Για αυτό τον λόγο, απευθυνόμαστε στη νεολαία που αποτελεί το μέλλον αυτού του τόπου, με κάποιες διαλέξεις σε σχολεία, εξηγώντας στα παιδιά τα οφέλη και τις ευθύνες που αποφέρει η ιδιοκτησία ενός ζώου».

Στο δρόμο συχνά και ζώα καθαρόαιμα κάθε είδους

«Ο αριθμός των αδέσποτων ζώων συντροφιάς ανέκαθεν ήταν μεγάλος και πάντα αυξανόμενος Η οικονομική κρίση και η κρίση αξιών στην χώρα μας αύξησε τον αριθμό τους τα τελευταία 5-6 χρόνια» εκτιμά η πρόεδρος της Πανελλαδικής Φιλοζωικής και Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας, Νατάσα Βυσσίνου Μπομπολάκη, η οποία προσθέτει ότι «είναι χαρακτηριστικό, ότι αυτή την περίοδο βρίσκουμε αρκετά συχνά εγκαταλελειμμένα ζώα καθαρόαιμα κάθε είδους από μικρόσωμα έως και μεγαλύτερου μεγέθους καθώς και καθαρόαιμα κυνηγόσκυλα, τα οποία πάντα κατείχαν ένα σημαντικό ποσοστό της τάξης του 30% στα παρατημένα σκυλιά. Όλες οι πόλεις έχουν χιλιάδες αδέσποτα, σκυλιά και γατιά. Ακόμη και αυτές που έχουν καταφύγια είτε δημοτικά είτε εθελοντικά είναι γεμάτες αδέσποτα ζώα. Ο λόγος είναι απλός. Οι αθρόες εγκαταλείψεις ιδιόκτητων ζώων, οι ανεξέλεγκτες γέννες των ιδιόκτητων ζώων και η εγκατάλειψη στην συνέχεια των νεαρών ζώων παντού. Υπάρχουν βέβαια και άλλοι εξίσου σημαντικοί λόγοι».

Όσο για τις υιοθεσίες αδέσποτων όπως επαναλαμβάνει και η κ. Μπομπολάκη στην Ελλάδα βαίνουν μειούμενες. «Συνήθως η ζήτηση αφορά μικρόσωμα ζώα με τα μεσαίου μεγέθους και πολύ περισσότερο με τα μεγαλόσωμα να μην μπορούν να υιοθετηθούν. Οι βασικοί λόγοι υιοθεσίας με την λέξη υιοθεσία εντός ή εκτός εισαγωγικών ενός σκύλου είναι για λόγους ζωοφιλίας και συντροφιάς, για φύλακα και για την φύλαξη των ποιμνίων. Η απόκτηση -υιοθεσία γάτας είναι κυρίως για λόγους ζωοφιλίας αλλά πολλές φορές για το κυνήγι των ποντικών και ιδίως στον επαρχιακό ιστό.

“Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται αύξηση κατοχής σκύλων ράτσας ή άλλων κατοικίδιων στη χώρα μας„

«Συχνά σχέση εκμετάλλευσης και όχι ζωοφιλίας»

Η κ. Μπομπολάκη θίγοντας το θέμα των υπεύθυνων υιοθεσιών τόνισε ότι «η απόκτηση ενός κατοικίδιου, δηλαδή όταν αυτός/ή που θέλει να υιοθετήσει ένα ζώο συντροφιάς έχει πλήρη επίγνωση των απαιτήσεων, που έχει ένα ζώο, τόσο από άποψη οικονομική όσο και ποιοτικού χρόνου που θα πρέπει να του αφιερώσει, συντελούν πάρα πολύ στον περιορισμό της εγκατάλειψης αργότερα. Στην Ευρώπη, για παράδειγμα στη Γερμανία στα πλαίσια αυτά, ότι δηλαδή για να έχεις κατοικίδιο θα πρέπει να μπορείς να είσαι σε θέση να διαθέτεις ένα κονδύλι π.χ. για τα εμβόλια, την σωστή διατροφή του, τη στείρωσή του, τις αρρώστιες του κλπ. και για να μην έχουν εγκαταλείψεις, όπως στην χώρα μας, φορολογούν την απόκτηση ζώου, αλλού είναι υποχρεωτική δια νόμου, όπως στην Ελβετία για παράδειγμα, η εκπαίδευσή του σκύλου μαζί με τον κηδεμόνα του γιατί εκεί το σκυλί τους το έχουν μαζί τους παντού, είναι μέλος της οικογένειας, άρα θα πρέπει να γνωρίζει βασικούς κανόνες συμπεριφοράς. Τέτοιες ενέργειες συντελούν στην ελαχιστοποίηση της εγκατάλειψης.

Δεν είναι, όπως στην χώρα μας που τα δένουμε, τους πετάμε και ένα ξεροκόμματο, δεν τα πάμε ποτέ στον κτηνίατρο και αυτό δυστυχώς όσο και αν ακούγεται περίεργα, συμβαίνει σε πολύ μεγάλη έκταση σε όλη τη χώρα, κυρίως στις περιοχές έξω από τον ιστό της πόλης».

Τα αδέσποτα στους αφιλόξενους τις περισσότερες φορές ελληνικούς δρόμους είναι εκτεθειμένα σε κάθε κίνδυνο. Υποφέρουν από ασιτία, από έλλειψη νερού τους θερινούς μήνες δεν μπορούν να προστατευθούν από ακραία καιρικά φαινόμενα και όπως υπογραμμίζει η πρόεδρος της Πανελλαδικής Φιλοζωικής και Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας Νατάσα Βυσσίνου Μπομπολάκη «σκοτώνονται ή και το χειρότερο πέφτουν θύματα τροχαίου σε συντριπτικό ποσοστό, αντιμετωπίζουν την ζωοφοβία από την οποία χαρακτηρίζεται μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας και τις συνέπειες αυτής, ενώ στην πραγματικότητα είναι τα θύματα, δεν φταίνε αυτά που βρέθηκαν στον δρόμο, φταίει απόλυτα το είδος μας».

Η κ. Μπομπολάκη επισημαίνει ότι «ο εθελοντισμός, κάθε είδος εθελοντισμού, δεν μπορεί να υποκαθιστά την πολιτεία και τις δομές της. Πρέπει να δρα συμπληρωματικά, ποιοτικά και όχι να υποκαθιστά το κρότος που στην περίπτωση των ζώων συντροφιάς είναι έως ανύπαρκτο, είναι πλήρως και διαχρονικά αδιάφορο, με ελάχιστες εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Και δυστυχώς το φιλοζωικό κίνημα στη χώρα σχεδόν στην ολότητά του αλλά και στην Ευρώπη σε λιγότερο βαθμό, δεν ασχολείται με τα άλλα ζώα, είτε αυτά ανήκουν στην στεριά είτε στη θάλασσα και στον αέρα.

ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΥΣΗ;

Το πρόβλημα υπάρχει, υπάρχουν όμως προτάσεις, μέτρα που μπορούν να οδηγήσουν στην λύση του; «Η λύση του προβλήματος δεν απαιτεί ημίμετρα και σπασμωδικές ή τυχαίες κινήσεις αλλά μέτρα ριζικά και γενναία προς την κατεύθυνση της επίλυσης του» επισημαίνουν στην Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία.

«Εκτός από αλλαγές στα ζητήματα της παιδείας, της ενημέρωσης και της κακοποίησης, για τα οποία η Ομοσπονδία μας βρίσκεται συνέχεια σε επαφή με τα αρμόδια υπουργεία, θεωρούμε ότι οι ριζικές λύσεις θα πρέπει να αφορούν στα θέματα του μη πολλαπλασιασμού των αδέσποτων ζώων αλλά κυρίως των δεσποζόμενων διά της στείρωσης από όπου σε σημαντικό βαθμό προέρχονται τα αδέσποτα, μέτρα και κίνητρα κατά της εγκατάλειψής τους, στην πάταξη του παράνομου εμπορίου αλλά και στην δραστική μείωση των εισαγωγών και της εντός Ελλάδας νόμιμης εκτροφής, στην μη πώληση ζώων στα καταστήματα ειδών ζώων αλλά και σας διάφορες υπαίθριες αγορές, σας λαϊκές ή σε παζάρια τύπου Σχιστού».

ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

1. Στείρωση δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς

2. Απαγόρευση πώλησης όλων των ειδών ζώων από καταστήματα (pet shops), υπαίθριες αγορές και πανηγύρια.

3. Απαγόρευση δημοσίευσης αγγελιών πώλησης ζώων

4. Απαγόρευση κατοχής άγριου ζώου ως δεσποζόμενου, με την έννοια ότι πληθαίνουν τα εγκαταλελειμμένα άγρια ζώα, τα οποία πωλούνται κανονικά στα pet-shops.

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
[τεύχος 45, 15 Σεπτεμβρίου 2016] – Εβδομαδιαία έκδοση του Αθηναϊκού & Μακεδονικού Πρακτορείο Ειδήσεων

Τα κατοικίδια πρέπει να γίνουν φίλοι μας