Η τέχνη της απόσταξης

Πως και πότε ξεκίνησε η τέχνη της απόσταξης; Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ήταν γνωστή ακόμη και από τους πρωτόγονους ανθρώπους. Πως; Πάλι με τη διαδικασία της «τύχης», της δοκιμής και της παρατήρησης. Μερικές καυτές πέτρες που έπεσαν στα δοχεία που φύλαγαν τα «κρασιά τους» έδωσαν ατμούς που απορροφήθηκαν από δέρματα ή σφουγγάρια που βρίσκονταν κρεμασμένα από πάνω.

Ίσως επιδρομείς να θεώρησαν ότι έτσι, ρίχνοντας τις καυτές πέτρες δηλαδή, κατέστρεφαν τη σοδειά των αντιπάλων, που να φανταστούν οι δύσμοιροι, ότι  άνοιγαν ένα καινούργιο δρόμο στην ποτοποιία. Στη συνέχεια   το υγρό (οι ατμοί που κρύωσαν) το στράγγισαν από τα δέρματα  ή τα σφουγγάρια και μερικοί τόλμησαν να το δοκιμάσουν. Ήταν το πρώτο απόσταγμα, περίεργο μα  δυνατό.

Με την απόσταξη δηλαδή γίνεται  μια «συμπύκνωση» του ποτού σε αλκοόλη.

Υπάρχουν και άλλοι πρωτόγονοι τρόποι συμπύκνωσης που δεν είναι αποστάξεις αλλά  έχουν φυσικοχημικές αναλογίες. Και αυτοί προέκυψαν από την «τύχη» και γιαυτό έχει ενδιαφέρον να τους αναφέρουμε. Και η «τύχη» ήταν,  αλλού  το ψύχος κι αλλού  οι ζωικές  κύστεις (τα ασκιά)  που φύλαγαν τα «κρασιά» τους.

Στην πρώτη περίπτωση, όταν η θερμοκρασία  είναι κάτω από -10 βαθμούς το νερό που περιέχεται στο ποτό παγώνει και σχηματίζει κρυστάλλους νερού. Αν αφαιρέσουμε τους κρυστάλλους αυτούς, (που είναι νερό), το ποτό  που απομένει είναι  ενισχυμένο σε αλκοόλη.  Στη δεύτερη περίπτωση, οι πόροι της κύστης λειτουργούν σαν ένα λεπτό κόσκινο, επιτρέπουν δηλαδή το νερό να περάσει και να φύγει ενώ δεν αφήνουν την αλκοόλη (το μόριο της είναι μεγαλύτερο από του νερού και δεν χωράει να περάσει). Το ποτό που απομένει έχει περισσότερη αλκοόλη.  Με όλα αυτά  μπορούμε να σκεφτούμε  πως με το ψύχος στο βορρά προέκυψε μια πρωτόγονη βότκα, ενώ με τα ασκιά από κύστεις που φύλαγαν τα κρασιά  τους νοτιότερα να προέκυψε ένα  μπράντυ.

Η απόσταξη όμως, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, δηλαδή  με άμβυκα,  δεν μπορέσαμε να μάθουμε πότε ξεκίνησε. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ήταν γνωστή στη Μεσοποταμία την 4η χιλιετηρίδα πΧ για παραγωγή ροδόνερου. Κάποιοι άλλοι αποδίδουν στους δικούς μας προγόνους την επινόηση του άμβυκα, στην ακμή του Μυκηναϊκού πολιτισμού το 16ο αιώνα πΧ όταν η επεξεργασία του χαλκού ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη. Αλλά  και στους  αιγυπτίους του 13ου πΧ αιώνα ήταν γνωστή η απόσταξη με την οποία έφτιαχναν  καλλυντικά και αρώματα.

Εμείς σύμφωνα με την ιστορία μαθαίνουμε ότι  ο Αριστοτέλης τον 4ο πΧ γνώριζε να μετατρέπει το θαλασσινό νερό σε πόσιμο με εξάτμιση (ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΑ Β). Επιμένουμε μάλιστα να λέμε ότι η λέξη που χρησιμοποιούν κυρίως οι Γάλλοι για τους αποστακτήρες alambic δεν είναι αραβικής προέλευσης αλλά ελληνικής από το «άμβυξ». Μας αρέσει που είμαστε Έλληνες.

drinktsipouro.gr